Αναγνωρίστε τα αίτια της χαμηλής αυτοεκτίμησης
Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται από τις εμπειρίες της ζωής, όπως αυτές στο σχολικό περιβάλλον, αλλά σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνεται μέσα από τις σχέσεις με τα κοντινά μας πρόσωπα, των οποίων η γνώμη έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Κυρίως καθορίζεται από τις αλληλεπιδράσεις με τους γονείς, καθώς και με συγγενείς, φίλους, συμμαθητές και δασκάλους. Πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση χαμηλής αυτοεκτίμησης, όπως η παραμέληση, η κακοποίηση, η αυστηρή ή υπερβολικά επικριτική συμπεριφορά από τους γονείς και ο εκφοβισμός από συνομηλίκους.
Αμφισβητήστε τις αρνητικές σκέψεις
Γράψτε τις αρνητικές σας σκέψεις και απαντήστε τους λογικά. Π.χ. «Δεν είμαι αρκετά καλός» → «Κανείς δεν είναι τέλειος, αλλά έχω πετύχει αρκετά πράγματα». «Δεν θα τα καταφέρω» → «Θα κάνω το καλύτερο που μπορώ». Παρατηρήστε τις σκέψεις σας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δείτε πόσο αρνητικές είναι προς τον εαυτό σας και πόσο συχνά σκέφτεστε ότι οι άλλοι σας κρίνουν, σας απορρίπτουν, ή ότι εσείς δεν αξίζετε, δεν είστε επαρκείς, ή ότι είστε κατώτεροι από τους άλλους. Αυτός ο εσωτερικός μονόλογος είναι το αποτέλεσμα του προγραμματισμού που έχετε λάβει κατά την ανατροφή σας. Παρατηρήστε τον και αμφισβητήστε τον με αντικειμενική οπτική.
Εστιάστε στις δυνάμεις σας, αποδεχτείτε τις αδυναμίες σας
Δημιουργήστε μια λίστα με τα θετικά σας χαρακτηριστικά και τις επιτυχίες σας, ακόμα και αν είναι μικρές. Αποδεχτείτε τις αδυναμίες σας χωρίς να τις χρησιμοποιείτε ως δικαιολογία για να υποτιμάτε τον εαυτό σας. Κανείς δεν είναι τέλειος και ούτε χρειάζεται να επιδιώκετε το τέλειο. Η ασφάλειά σας, το μέλλον σας και η αξία σας σαν άνθρωπος δεν προέρχονται από αλάνθαστες ενέργειες, αλλά από μια φυσιολογική πορεία που περιλαμβάνει λάθη, παραλείψεις και αδυναμίες.
Θέστε ρεαλιστικούς στόχους
Βάλτε μικρούς και εφικτούς στόχους για να νιώσετε ικανοποίηση όταν τους πετυχαίνετε. Η επίτευξη στόχων ενισχύει την αυτοπεποίθηση.
Σταματήστε τις συγκρίσεις
Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του πορεία. Εστιάστε στη δική σας πρόοδο και στα δικά σας επιτεύγματα. Η σύγκριση με τους άλλους δεν βοηθάει. Πάντα θα βρίσκεστε στη μέση: πάντα θα υπάρχουν καλύτεροι και χειρότεροι από εσάς σε όλους τους τομείς. Σημασία έχει να επικεντρώνεστε με ειλικρίνεια στη δική σας πορεία, να αναγνωρίζετε τις αδυναμίες σας και να μην τις χρησιμοποιείτε για να αυτοαξιολογείστε. Η πραγματική επιτυχία στη ζωή δεν είναι όταν τα καταφέρουμε καλύτερα από άλλους, αλλά όταν έχουμε καταφέρει να νιώθουμε πληρότητα και ευγνωμοσύνη γι' αυτά που έχουμε και για όσα προσφέρουμε.
Καλλιεργείστε την ταπεινότητα
Δεν μπορείτε να νιώθετε πραγματικά καλά με τον εαυτό σας αν δεν είστε ταπεινοί. Η αλαζονεία, η μεγαλομανία, η έπαρση και η αίσθηση ανωτερότητας μπορεί να μας κάνουν να νιώθουμε δυνατοί, αλλά δεν είμαστε ήρεμοι. Είμαστε σε έναν συνεχή αγώνα για να αποδείξουμε την αξία μας. Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται προς τα έξω σαν αυτοπεποίθηση, μέσα μας βιώνουμε ένταση και άγχος για να μη δουν οι άλλοι τα ελαττώματά μας και τις αδυναμίες μας.
Η αληθινή αυτοεκτίμηση
Η αληθινή αυτοεκτίμηση δεν απαιτεί να έχουμε ένα βιογραφικό γεμάτο επιτυχίες. Η αυτοεκτίμηση είναι η αίσθηση της άνεσης και της αβίαστης λειτουργικότητας στη ζωή, που προέρχεται από την απουσία ψυχολογικών εμποδίων, όπως οι περιοριστικές πεποιθήσεις, τα αισθήματα κατωτερότητας ή ανεπάρκειας, οι ενοχές και οι σκέψεις αυτοκριτικής. Αν αφαιρέσουμε αυτά τα στοιχεία από τον ψυχισμό μας, αυτό που μένει είναι μια φυσιολογική ανθρώπινη κατάσταση, η εμπειρία τού να είσαι άνθρωπος, με προτερήματα και αδυναμίες. Η αυθεντική αίσθηση, δηλαδή να νιώθουμε καλά όπως είμαστε, συνδέεται περισσότερο με την αφαίρεση των εμποδίων, παρά με την επίτευξη μεγάλων στόχων.
Περιβάλλετε τον εαυτό σας με θετικούς ανθρώπους
Αποφύγετε όσους σας επικρίνουν διαρκώς ή σας κάνουν να αισθάνεστε ανεπαρκείς. Αναζητήστε ανθρώπους που σας στηρίζουν και σας ενθαρρύνουν. Οι άλλοι άνθρωποι διαμορφώνουν τον προγραμματισμό μας, όπως και εμείς διαμορφώνουμε τον προγραμματισμό των άλλων.
Αναλάβετε δράση
Δοκιμάστε νέα πράγματα, ακόμη και αν αισθάνεστε άβολα. Κάθε νέα εμπειρία σάς βοηθά να χτίσετε αυτοπεποίθηση. Σημασία δεν έχει να κάνετε κάτι τέλεια, αλλά να το κάνετε.
Μάθετε να λέτε «όχι»
Θέστε όρια στις απαιτήσεις των άλλων. Η υπερβολική προσπάθεια να ικανοποιήσετε τους άλλους μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ότι η αξία σας εξαρτάται από αυτούς. Μην προσπαθείτε να ικανοποιείτε συνεχώς τους άλλους και να ανταποκρίνεστε στις προσδοκίες τους. Δεν χρειάζεστε την έγκριση, τον θαυμασμό και την αποδοχή τους. Το σημαντικό είναι να μην σας μισεί κάποιος για να μη σας βλάψει, όχι να σας θαυμάζει και να σας θεωρεί ιδιαίτερους και ξεχωριστούς.
Διαβάστε επίσης: Πώς να υπερβούμε τις περιοριστικές πεποιθήσεις
