Όταν ένα άτομο στην οικογένεια αντιμετωπίζει ψυχική διαταραχή, η κατάσταση επηρεάζει όλη την οικογένεια. Η κατανόηση, η αποδοχή και η υποστήριξη είναι καθοριστικά για την ενίσχυση του ατόμου και τη διατήρηση της οικογενειακής ισορροπίας. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η ψυχική διαταραχή δεν καθορίζει την αξία του ατόμου και πως η αγάπη και η υπομονή μπορούν να γίνουν γέφυρες για τη θεραπεία και τη συνεργασία.
Ενημερωθείτε για τη διαταραχή
Το να ενημερωθείτε για τη διαταραχή που αντιμετωπίζει το μέλος της οικογένειάς σας είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης. Όταν κατανοείτε τη φύση της διαταραχής, τα συμπτώματα, τους πιθανούς παράγοντες που την επηρεάζουν και τους τρόπους υποστήριξης, μπορείτε να βοηθήσετε τόσο το ίδιο το άτομο όσο και την οικογένεια στο σύνολό της. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη μπορεί να φέρνει έλλειψη ενέργειας και απελπισία, η διπολική διαταραχή μπορεί να συνοδεύεται από εναλλαγές στη διάθεση, ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή μπορεί να φανεί αποσυρμένο ή αγενές αλλά στην πραγματικότητα βιώνει έντονο άγχος, τα ξεσπάσματα θυμού ή οι ανεξήγητες συναισθηματικές εναλλαγές μπορεί να είναι συμπτώματα μιας διαταραχής προσωπικότητας. Γνωρίζοντας ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες (ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή, ομάδες υποστήριξης) μπορείτε να υποστηρίξετε καλύτερα το μέλος της οικογένειας να ακολουθήσει την κατάλληλη βοήθεια.
Δείξτε αποδοχή και κατανόηση
Αποφύγετε την κριτική ή την απόρριψη. Δείξτε κατανόηση για τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του ατόμου, αναγνωρίζοντας ότι η συμπεριφορά του επηρεάζεται από τη διαταραχή.
Προστατέψτε τα παιδιά
Είναι σημαντικό να εξηγήσετε στα παιδιά, με λόγια που αντιστοιχούν στην ηλικία και τη συναισθηματική τους ωριμότητα, τι συμβαίνει. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε ότι το συγκεκριμένο μέλος της οικογένειας δεν αισθάνεται καλά ψυχικά και χρειάζεται φροντίδα, χωρίς να χρησιμοποιήσετε τρομακτικές ή υπερβολικά περίπλοκες περιγραφές. Εάν υπάρχουν εκδηλώσεις της ψυχικής διαταραχής που μπορεί να είναι τρομακτικές ή επιβαρυντικές, φροντίστε να προστατέψετε τα παιδιά από την άμεση έκθεση σε αυτές. Η σταθερότητα και το αίσθημα ασφάλειας είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και ακούστε τα με προσοχή. Τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται φόβο, ενοχές ή ακόμα και θυμό, και η δική σας κατανόηση είναι καθοριστική. Δείχνοντας κατανόηση και αποδοχή προς το μέλος με τη διαταραχή, διδάσκετε στα παιδιά την ενσυναίσθηση και την υποστήριξη προς τους άλλους. Έτσι βοηθάτε τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή, ενημερωμένα και υποστηριγμένα, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση χωρίς περιττό φόβο ή άγχος.
Θέστε όρια για τη δική σας προστασία
Είναι σημαντικό να διατηρείτε την ισορροπία ανάμεσα στη βοήθεια που παρέχετε και στη φροντίδα του εαυτού σας. Θέστε όρια για να αποφύγετε τη συναισθηματική ή σωματική εξουθένωση.
Προσπαθήστε να αποφεύγετε τις συγκρούσεις
Σε περιόδους έντασης παραμείνετε ήρεμοι και προσπαθήστε να μην αντιδράτε. Η αντιπαράθεση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Αντίθετα, προσπαθήστε να επικοινωνείτε με τρόπο που ενισχύει τη συνεργασία.
Φροντίστε τον εαυτό σας
Η φροντίδα ενός ατόμου με ψυχική διαταραχή μπορεί να είναι απαιτητική. Φροντίστε την ψυχική και σωματική σας υγεία και αναζητήστε υποστήριξη από φίλους, ομάδες αλληλοβοήθειας ή ειδικούς.
Αναγνωρίστε τις μικρές προόδους
Γιορτάστε τις μικρές νίκες, τόσο του ατόμου όσο και της οικογένειας. Αυτές οι στιγμές ενισχύουν το αίσθημα ελπίδας και ενότητας. Ωστόσο, μην καλλιεργείτε προσδοκίες που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν. Μια μικρή βελτίωση δεν σηματοδοτεί το τέλος της ασθένειας. Σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε την ασθένεια και όχι να ελπίζουμε σε μια οριστική θεραπεία-λύση.
Η διαταραχή δεν καθορίζει το άτομο
Αγαπήστε και υποστηρίξτε το άτομο πέρα από τα συμπτώματα της διαταραχής του. Η αξία του δεν μειώνεται από την πάθησή του. Όσο δύσκολο και αν είναι, δείτε πίσω από τα συμπτώματα και να θυμάστε ότι το άτομο που πάσχει δεν επέλεξε αυτή τη διαταραχή. Στη θέση του θα μπορούσατε να ήσασταν εσείς ή οποιοσδήποτε άλλος. Χρειάζεται να αναπτύξετε μια στάση με ανεπτυγμένο το στοιχείο της συναισθηματικής νοημοσύνης, ώστε να αποφεύγετε να παίρνετε τις συμπεριφορές του προσωπικά και να αντιδράτε.
Κρατήστε σημειώσεις για υπενθύμιση
Επειδή όλοι μαθαίνουμε να αντιδράμε σε ό,τι μας συμβαίνει, η πρώτη μας αντίδραση σε κάποιον που συμπεριφέρεται έξω από το αναμενόμενο και το "φυσιολογικό", είναι… η αντίδραση. Μπορείτε να κάνετε μια σημείωση στο κινητό σας ή σε ένα χαρτάκι και να ανατρέχετε εκεί μέσα στην ημέρα, για να θυμάστε να μην παίρνετε τα πράγματα προσωπικά και να μην αντιδράτε.
Διαβάστε επίσης:
Σοβαρές ψυχικές διαταραχές και οικογένεια
Σημάδια που μπορεί να δηλώνουν ψυχική διαταραχή σε παιδιά και εφήβους
