Ανεξάρτητα από τον λόγο, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να νιώθουμε άσχημα - οι αντιξοότητες είναι μέρος της ζωής και το να τις ξεπεράσουμε μπορεί να οδηγήσει σε πραγματική προσωπική ανάπτυξη. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν αρχίζουμε να αγνοούμε τα συναισθήματά μας.
«Τα δυσάρεστα συναισθήματα, όπως ο θυμός, ο φόβος και η λύπη, μάς προκαλούν μεγάλη δυσφορία», λέει η Susan Kolod, PhD, ψυχολόγος σε ιδιωτικό ιατρείο στη Νέα Υόρκη. «Συχνά, τέτοια συναισθήματα, αν ληφθούν σοβαρά υπόψη, απαιτούν από το άτομο να αναλάβει κάποιου είδους δράση. Για παράδειγμα, εάν ένας φίλος σάς απογοητεύσει ή θυμώσει μαζί σας, μπορεί να χρειαστεί να τον αντιμετωπίσετε. Η αντιπαράθεση μπορεί να προκαλέσει πολύ άγχος και δυσφορία και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουν αυτά τα συναισθήματα είναι να τα βγάλουν από το μυαλό τους».
Τι είναι η συναισθηματική αποφυγή;
«Τα δυσάρεστα συναισθήματα, όπως ο θυμός, ο φόβος και η λύπη, μάς προκαλούν μεγάλη δυσφορία», λέει η Susan Kolod, PhD, ψυχολόγος σε ιδιωτικό ιατρείο στη Νέα Υόρκη. «Συχνά, τέτοια συναισθήματα, αν ληφθούν σοβαρά υπόψη, απαιτούν από το άτομο να αναλάβει κάποιου είδους δράση. Για παράδειγμα, εάν ένας φίλος σάς απογοητεύσει ή θυμώσει μαζί σας, μπορεί να χρειαστεί να τον αντιμετωπίσετε. Η αντιπαράθεση μπορεί να προκαλέσει πολύ άγχος και δυσφορία και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουν αυτά τα συναισθήματα είναι να τα βγάλουν από το μυαλό τους».
Τι είναι η συναισθηματική αποφυγή;
Πολλοί άνθρωποι έμαθαν κατά την παιδική ηλικία να αγνοούν ή να αποφεύγουν τα κακά πράγματα. Αλλά το να αγνοείς τις κακές εμπειρίες και το πώς νιώθεις γι' αυτές, δεν κάνει τα πράγματα καλύτερα. Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο αναβάλλετε την αντιμετώπιση, ή ακόμα και την αναγνώριση ότι κάτι δεν πάει καλά, τόσο χειρότερο γίνεται. Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας το αποκαλούν αυτό «συναισθηματική αποφυγή».
Η σωστή χρήση του θυμού
Εάν σας προβληματίζει ο θυμός, χρησιμοποιήστε την αδρεναλίνη στο σύστημά σας για να ικανοποιήσετε τις ανάγκες σας, να πάρετε τη ζωή στα χέρια σας και να είστε ενεργητικοί. (Ο θυμός και άλλα συναισθήματα προκαλούν φυσικές και βιολογικές αλλαγές στο σώμα. Ο θυμός μπορεί να προκαλέσει αύξηση του καρδιακού παλμού, της αρτηριακής πίεσης και της αδρεναλίνης.)
«Ο θυμός μπορεί να αποτελέσει μια καλή αφορμή για να σταματήσεις να εξαρτάσαι από άλλους και να ζεις περιμένοντας να σου δώσουν οι άλλοι αυτό που θέλεις», λέει η Jeanette Raymond, PhD, ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια στο Λος Άντζελες. «Η ενέργεια του θυμού μπορεί να είναι εξαιρετικά παραγωγική ή καταστροφική. Μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε παραγωγικά για να θέσετε τα όριά σας, ώστε να μην θυμώνετε που σας εκμεταλλεύονται, σας χειραγωγούν ή δεν σας σέβονται. Αν είσαι γεμάτος φθόνο, μην παραπονιέσαι και μην καταστρέφεις αυτούς που ζηλεύεις, βρες έναν τρόπο να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου ώστε να πετύχεις τη δική σου εκδοχή από αυτό που ζηλεύεις».
Τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι σημαντικά και χρήσιμα. Είναι προειδοποιητικά σημάδια ότι μπορεί να κινδυνεύετε, ή ότι χρειάζεται να αναλάβετε δράση. Όπως και με τον σωματικό πόνο, αν δεν αισθάνεστε πόνο όταν πλησιάζετε πολύ κοντά στη φωτιά, θα καείτε. Εάν αισθάνεστε φοβισμένοι ή θυμωμένοι, μην αποσυνδέεστε από το συναίσθημα. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να αναλύσετε γιατί μπορεί να αισθάνεστε έτσι. Μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι κινδυνεύετε και πρέπει να βγείτε από την κατάσταση ή ότι πρέπει να αντιμετωπίσετε την κατάσταση. Από την άλλη, μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι σοβαρή, αλλά σας προκαλεί μια αντίδραση γιατί σας θυμίζει μια άλλη κατάσταση στο παρελθόν που ήταν επικίνδυνη. Εάν τα δυσάρεστα συναισθήματα προκύπτουν από σοβαρό τραύμα, μπορεί να είναι ένδειξη ότι χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια.
Συμβουλές για τη σωστή αντιμετώπιση των δυσάρεστων συναισθημάτων
Παρακάτω αναφέρονται 5 τρόποι που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε θετικά τα δυσάρεστα συναισθήματα:
1. Εστιάστε στα θετικά πράγματα, όσο μικρά κι αν φαίνονται
Ανεξάρτητα από τα εμπόδια ή τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσετε κατά τη διάρκεια της ημέρας, καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εστιάσετε στη θετική πλευρά της κατάστασης. Για παράδειγμα, εάν ανακαλύψετε ότι η εταιρεία σας πρόκειται να απολύσει κάποιους υπαλλήλους, χρησιμοποιήστε αυτόν το χρόνο για να αξιολογήσετε τα δυνατά σας σημεία και να σκεφτείτε τις επιλογές σας σε περίπτωση που αναγκαστείτε να βρείτε άλλη δουλειά.
2. Αλλάξτε τον αρνητικό εσωτερικό σας μονόλογο σε θετικό
Όταν μιλάμε άσχημα στον εαυτό μας αρχίζουμε να πιστεύουμε αυτά που λέμε, τα οποία διαιωνίζουν τα δυσάρεστα συναισθήματα. Όταν αρχίσετε να λέτε πράγματα όπως «είμαι ένας απαίσιος άνθρωπος», αλλάξτε το και πείτε «είμαι ένας υπέροχος άνθρωπος». Και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο εγκέφαλός σας θα επεξεργαστεί αυτά που έχετε πει και θα αντιδράσει ανάλογα. Μπορεί να σας φαίνεται χαζό στην αρχή, αλλά θα εκπλαγείτε με την ικανότητα που έχει το σώμα σας να σωματοποιεί τα θετικά λόγια που λέτε στον εαυτό σας. Υπάρχει πολλή αλήθεια στη δύναμη της θετικής σκέψης.
3. Να περιβάλλεστε από θετικούς ανθρώπους
3. Να περιβάλλεστε από θετικούς ανθρώπους
Αν βρεθείτε περιτριγυρισμένοι από αρνητικούς ανθρώπους και αρνητικά συναισθήματα, πάρτε μια βαθιά ανάσα και φύγετε. Σκεφτείτε ήπιους τρόπους να ξοδεύετε λιγότερο χρόνο με τέτοιους ανθρώπους. Όταν βρίσκετε θετικούς φίλους και μέλη της οικογένειας, να τους αγαπάτε και να ξέρετε ότι περνώντας χρόνο μαζί τους μπορείτε να αλλάξετε τη στάση σας προς το καλύτερο. Αξίζετε να έχετε ανθρώπους που σας υποστηρίζουν.
4. Μείνετε στο παρόν
4. Μείνετε στο παρόν
Εστιάστε σ' αυτό που συμβαίνει τώρα και όχι σ' αυτό που συνέβη στο παρελθόν. Για παράδειγμα, ακόμα κι αν πριν από πέντε λεπτά λάβατε ένα αρνητικό σχόλιο από το αφεντικό σας, μην αφήσετε αυτή την απλή πράξη να σας αφαιρέσει από το παρόν. Η φαντασία μας μπορεί να τρέχει και να αναπαράγει αρνητικές εμπειρίες και αναμνήσεις, γι' αυτό μείνετε στο παρόν και κρατήστε οτιδήποτε άλλο στο παρελθόν, εκεί όπου ανήκει.
5. Να είστε ευγνώμονες, ό,τι κι αν συμβαίνει
5. Να είστε ευγνώμονες, ό,τι κι αν συμβαίνει
Ακόμα κι αν η ζωή σας φαίνεται να καταρρέει αυτή τη στιγμή, υπάρχει πάντα ένας λόγος να είστε ευγνώμονες. Κάτι συντριπτικό μπορεί να συμβαίνει, αλλά όταν αφιερώσετε λίγο χρόνο για να εκτιμήσετε τους ανθρώπους στη ζωή σας, τη δουλειά σας ή απλώς την ικανότητα του σώματος και του νου σας να είναι εκεί για εσάς, θα νιώσετε πιο ανάλαφροι. Όταν προσπαθείτε να βρείτε ευγνωμοσύνη στη ζωή σας, θα διαπιστώσετε ότι οι καταστάσεις που κάποτε σας αναστάτωναν ή σας εξαντλούσαν, σας προκαλούν μικρότερη δυσφορία.
Η αποδοχή και η επεξεργασία αρνητικών σκέψεων και δυσάρεστων συναισθημάτων μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά σε μια περίοδο κρίσης. Αλλά μπορούμε να βρούμε τα καλά στα δυσάρεστα συναισθήματα μόλις αποδεχτούμε ότι αποτελούν κομμάτι της ζωής και τελικά οδηγούν σε καλύτερες στιγμές.
Η αποδοχή και η επεξεργασία αρνητικών σκέψεων και δυσάρεστων συναισθημάτων μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά σε μια περίοδο κρίσης. Αλλά μπορούμε να βρούμε τα καλά στα δυσάρεστα συναισθήματα μόλις αποδεχτούμε ότι αποτελούν κομμάτι της ζωής και τελικά οδηγούν σε καλύτερες στιγμές.
Μετάφραση: Νίκος Μπάτρας
