Σ' αυτό το άρθρο παρουσιάζουμε δέκα από αυτές που, ασυνείδητα, μας εμποδίζουν να νιώθουμε ψυχική ηρεμία.
Αυτή είναι μια πολύ "λεπτή" πεποίθηση που οι περισσότεροι από εμάς δεν συνειδητοποιούμε καν ότι την έχουμε. Προέρχεται από την εμμονή μας με την παραγωγικότητα και τα επιτεύγματα και εκδηλώνεται ως μια συνεχής δυσαρέσκεια για το παρόν. Αν και το εγώ μάς ξεγελάει για να πιστέψουμε ότι χρειαζόμαστε αυτό το συναίσθημα για να φέρουμε εις πέρας τις υποχρεώσεις μας, όταν το αφήνουμε βλέπουμε ότι μεγάλο μέρος του άγχους μας διαλύεται και χαλαρώνουμε. Είναι επίσης πολύ πιο πιθανό να απολαύσουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε χωρίς τη συνεχή εσωτερική πίεση να νιώθουμε ότι αυτό που κάνουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι ποτέ αρκετό.
Ενώ γνωρίζουμε διαισθητικά ότι δεν χρειάζεται να αποκτήσουμε τίποτα για να είμαστε ευτυχισμένοι, είναι εύκολο να παγιδευτούμε σ' αυτή την αναζήτηση. Για να το ξεπεράσουμε αυτό, πρέπει να προσέχουμε πότε έχουμε την αίσθηση ότι χρειαζόμαστε κάτι πριν μπορέσουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Όταν βλέπουμε ότι το κάνουμε αυτό, μπορούμε να εξασκηθούμε στο να εγκαταλείπουμε αυτή την ανάγκη, έστω και για μια σύντομη στιγμή. Όσο πιο ικανοί γινόμαστε να το κάνουμε αυτό, τόσο περισσότερο θα βιώνουμε την πληρότητα στο παρόν και τόσο λιγότερο το μυαλό μας θα προσκολλάται στις σκέψεις για μελλοντική ευτυχία.
Αυτός είναι ένας άλλος μύθος. Πολλοί από εμάς νιώθουμε ότι απέχουμε πολύ από την εσωτερική γαλήνη και λατρεύουμε αυτούς που φαίνεται ότι την έχουν βρει. Εξαιτίας αυτού, ασυνείδητα πιστεύουμε ότι είναι πολύ μακριά από το σημείο που βρισκόμαστε στη ζωή μας και πρέπει να κάνουμε ένα μακρύ ταξίδι για να τη βρούμε. Ίσως έχουμε διαβάσει βιβλία που υποδηλώνουν ότι η θεμελιώδης αλλαγή στο πώς νιώθουμε ή ενεργούμε απαιτεί χρόνια δύσκολης εκπαίδευσης. Αλλά συχνά απλώς χρειάζεται να εγκαταλείψουμε την πεποίθηση ότι αυτό που θέλουμε βρίσκεται κάπου μακριά και να κατανοήσουμε ότι όταν σταματήσουμε να προσπαθούμε τόσο κοπιαστικά, θα αρχίσουμε να νιώθουμε την ηρεμία που αναζητάμε. Τελικά, το ταξίδι που χρειάζεται να κάνουμε είναι η διαδικασία της αναθεώρησης των πεποιθήσεών μας.
Μας μαθαίνουν συχνά, καθώς μεγαλώνουμε, να μην εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Αυτό αφορά κάποιες συναισθηματικές αντιδράσεις που θεωρούνται κοινωνικά ακατάλληλες, όπως ο θυμός, ο φόβος και η θλίψη. Μάλιστα, έχουμε μάθει να περιορίζουμε και την έκφραση των θετικών συναισθημάτων, όπως η χαρά και ο ενθουσιασμός. Αυτό μας κάνει, στην ενήλικη ζωή, να πιστεύουμε ότι η ειλικρινής έκφραση θα αντιμετωπιστεί με αποδοκιμασία από τους άλλους. Η ειρωνεία σε αυτό είναι ότι καθώς όλοι αντιμετωπίζουν την επιθυμία να είναι αυθεντικοί, εκείνοι που το κάνουν πραγματικά αντιμετωπίζονται συνήθως με σεβασμό και θαυμασμό.
Αυτό μοιάζει με το προηγούμενο σημείο. Κρύβουμε ορισμένες πτυχές της προσωπικότητάς μας, ορίζοντας τον εαυτό μας δημόσια σύμφωνα με όσα δείχνουμε, και ιδιωτικά σύμφωνα με αυτά που κρύβουμε. Η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτές τις ιστορίες. Οι άνθρωποι έλκονται περισσότερο από την ειλικρίνεια, παρά από την εικόνα με την οποία παρουσιαζόμαστε.
Στην κουλτούρα μας, δίνουμε μεγάλη σημασία στις κοινωνικές συγκρίσεις μεταξύ ατόμων. Όταν δεν αισθανόμαστε καλά, κοιτάμε τι έχουμε και νιώθουμε ένοχοι που δεν είμαστε αρκετά χαρούμενοι. Ή, κοιτάμε αυτά που δεν έχουμε και αναρωτιόμαστε γιατί δεν είμαστε τόσο χαρούμενοι όσο ο διπλανός μας. Δεν γίνεται να είσαι συνέχεια χαρούμενος. Η χαρά έρχεται και φεύγει, όπως κάθε άλλη εμπειρία, αλλά δεν αποτελεί προϋπόθεση για να ζεις συνειδητά στο παρόν.
Υπήρξε ένα τεράστιο κίνημα τα τελευταία είκοσι χρόνια στην προσωπική ανάπτυξη. Αν και πολλές από αυτές τις ιδέες είναι σωστές, μπορούν να περιέχουν τοξικά κίνητρα. Όταν μπορέσετε να απαλλάξετε τον εαυτό σας από αυτή την πεποίθηση, θα συνειδητοποιήσετε σύντομα ότι η συνεχής προσπάθεια για να είστε ο καλύτερος εαυτός σας είναι ατελείωτη και προκαλεί άγχος. Θα δείτε ότι μπορείτε να αγαπάτε και να εκτιμάτε τον εαυτό σας τώρα, όπως είστε, χωρίς να χρειάζεται να είστε κάποιος άλλος.
Αυτό είναι δύσκολο και σχετίζεται με την αίσθηση της ανάγκης να είσαι ο καλύτερος εαυτός σου. Αν και η ευγνωμοσύνη είναι σημαντική, δεν σημαίνει ότι πρέπει να περπατάμε με την αίσθηση ότι χρωστάμε στο σύμπαν. Το βλέπουμε αυτό όταν οι άνθρωποι προσπαθούν παθολογικά να αποδείξουν την αξία τους στους άλλους. Όταν αφήσουμε το βαθύ αίσθημα του χρέους και της υποχρέωσης, τότε μπορούμε πραγματικά να αρχίσουμε να δίνουμε στους ανθρώπους αυτό που έχουμε να προσφέρουμε.
Συχνά ταυτιζόμαστε πολύ με τις άσχημες εμπειρίες στο παρελθόν μας που μας εμποδίζουν να απολαμβάνουμε το παρόν. Ορίζουμε τον εαυτό μας σύμφωνα με αυτές τις προηγούμενες εμπειρίες και νιώθουμε ότι πρέπει να τις μοιραστούμε με τους άλλους. Αλλά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι είναι πολύ λιγότερο σημαντικές απ' ότι πιστεύαμε αρχικά, σταματάμε να νιώθουμε θύματα.
1. "Πρέπει συνεχώς κάτι να κάνω"
Αυτή είναι μια πολύ "λεπτή" πεποίθηση που οι περισσότεροι από εμάς δεν συνειδητοποιούμε καν ότι την έχουμε. Προέρχεται από την εμμονή μας με την παραγωγικότητα και τα επιτεύγματα και εκδηλώνεται ως μια συνεχής δυσαρέσκεια για το παρόν. Αν και το εγώ μάς ξεγελάει για να πιστέψουμε ότι χρειαζόμαστε αυτό το συναίσθημα για να φέρουμε εις πέρας τις υποχρεώσεις μας, όταν το αφήνουμε βλέπουμε ότι μεγάλο μέρος του άγχους μας διαλύεται και χαλαρώνουμε. Είναι επίσης πολύ πιο πιθανό να απολαύσουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε χωρίς τη συνεχή εσωτερική πίεση να νιώθουμε ότι αυτό που κάνουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι ποτέ αρκετό.
2. "Θα είμαι ευτυχισμένος όταν αποκτήσω αυτό που θέλω"
Ενώ γνωρίζουμε διαισθητικά ότι δεν χρειάζεται να αποκτήσουμε τίποτα για να είμαστε ευτυχισμένοι, είναι εύκολο να παγιδευτούμε σ' αυτή την αναζήτηση. Για να το ξεπεράσουμε αυτό, πρέπει να προσέχουμε πότε έχουμε την αίσθηση ότι χρειαζόμαστε κάτι πριν μπορέσουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Όταν βλέπουμε ότι το κάνουμε αυτό, μπορούμε να εξασκηθούμε στο να εγκαταλείπουμε αυτή την ανάγκη, έστω και για μια σύντομη στιγμή. Όσο πιο ικανοί γινόμαστε να το κάνουμε αυτό, τόσο περισσότερο θα βιώνουμε την πληρότητα στο παρόν και τόσο λιγότερο το μυαλό μας θα προσκολλάται στις σκέψεις για μελλοντική ευτυχία.
3. "Είναι δύσκολο να βρεις την εσωτερική γαλήνη"
Αυτός είναι ένας άλλος μύθος. Πολλοί από εμάς νιώθουμε ότι απέχουμε πολύ από την εσωτερική γαλήνη και λατρεύουμε αυτούς που φαίνεται ότι την έχουν βρει. Εξαιτίας αυτού, ασυνείδητα πιστεύουμε ότι είναι πολύ μακριά από το σημείο που βρισκόμαστε στη ζωή μας και πρέπει να κάνουμε ένα μακρύ ταξίδι για να τη βρούμε. Ίσως έχουμε διαβάσει βιβλία που υποδηλώνουν ότι η θεμελιώδης αλλαγή στο πώς νιώθουμε ή ενεργούμε απαιτεί χρόνια δύσκολης εκπαίδευσης. Αλλά συχνά απλώς χρειάζεται να εγκαταλείψουμε την πεποίθηση ότι αυτό που θέλουμε βρίσκεται κάπου μακριά και να κατανοήσουμε ότι όταν σταματήσουμε να προσπαθούμε τόσο κοπιαστικά, θα αρχίσουμε να νιώθουμε την ηρεμία που αναζητάμε. Τελικά, το ταξίδι που χρειάζεται να κάνουμε είναι η διαδικασία της αναθεώρησης των πεποιθήσεών μας.
4. "Αν εκφράσω τα συναισθήματά μου ειλικρινά, οι άνθρωποι θα νομίζουν ότι είμαι αδύναμος"
Μας μαθαίνουν συχνά, καθώς μεγαλώνουμε, να μην εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Αυτό αφορά κάποιες συναισθηματικές αντιδράσεις που θεωρούνται κοινωνικά ακατάλληλες, όπως ο θυμός, ο φόβος και η θλίψη. Μάλιστα, έχουμε μάθει να περιορίζουμε και την έκφραση των θετικών συναισθημάτων, όπως η χαρά και ο ενθουσιασμός. Αυτό μας κάνει, στην ενήλικη ζωή, να πιστεύουμε ότι η ειλικρινής έκφραση θα αντιμετωπιστεί με αποδοκιμασία από τους άλλους. Η ειρωνεία σε αυτό είναι ότι καθώς όλοι αντιμετωπίζουν την επιθυμία να είναι αυθεντικοί, εκείνοι που το κάνουν πραγματικά αντιμετωπίζονται συνήθως με σεβασμό και θαυμασμό.
5. "Αν οι άνθρωποι γνώριζαν τον πραγματικό μου εαυτό, δεν θα τους άρεσε"
Αυτό μοιάζει με το προηγούμενο σημείο. Κρύβουμε ορισμένες πτυχές της προσωπικότητάς μας, ορίζοντας τον εαυτό μας δημόσια σύμφωνα με όσα δείχνουμε, και ιδιωτικά σύμφωνα με αυτά που κρύβουμε. Η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτές τις ιστορίες. Οι άνθρωποι έλκονται περισσότερο από την ειλικρίνεια, παρά από την εικόνα με την οποία παρουσιαζόμαστε.
6. "Θα έπρεπε να είμαι πιο χαρούμενος αυτή τη στιγμή"
Στην κουλτούρα μας, δίνουμε μεγάλη σημασία στις κοινωνικές συγκρίσεις μεταξύ ατόμων. Όταν δεν αισθανόμαστε καλά, κοιτάμε τι έχουμε και νιώθουμε ένοχοι που δεν είμαστε αρκετά χαρούμενοι. Ή, κοιτάμε αυτά που δεν έχουμε και αναρωτιόμαστε γιατί δεν είμαστε τόσο χαρούμενοι όσο ο διπλανός μας. Δεν γίνεται να είσαι συνέχεια χαρούμενος. Η χαρά έρχεται και φεύγει, όπως κάθε άλλη εμπειρία, αλλά δεν αποτελεί προϋπόθεση για να ζεις συνειδητά στο παρόν.
7. "Αν δεν είμαι ο καλύτερος, δεν είμαι αρκετά καλός"
Υπήρξε ένα τεράστιο κίνημα τα τελευταία είκοσι χρόνια στην προσωπική ανάπτυξη. Αν και πολλές από αυτές τις ιδέες είναι σωστές, μπορούν να περιέχουν τοξικά κίνητρα. Όταν μπορέσετε να απαλλάξετε τον εαυτό σας από αυτή την πεποίθηση, θα συνειδητοποιήσετε σύντομα ότι η συνεχής προσπάθεια για να είστε ο καλύτερος εαυτός σας είναι ατελείωτη και προκαλεί άγχος. Θα δείτε ότι μπορείτε να αγαπάτε και να εκτιμάτε τον εαυτό σας τώρα, όπως είστε, χωρίς να χρειάζεται να είστε κάποιος άλλος.
8. "Χρωστάω στους άλλους"
Αυτό είναι δύσκολο και σχετίζεται με την αίσθηση της ανάγκης να είσαι ο καλύτερος εαυτός σου. Αν και η ευγνωμοσύνη είναι σημαντική, δεν σημαίνει ότι πρέπει να περπατάμε με την αίσθηση ότι χρωστάμε στο σύμπαν. Το βλέπουμε αυτό όταν οι άνθρωποι προσπαθούν παθολογικά να αποδείξουν την αξία τους στους άλλους. Όταν αφήσουμε το βαθύ αίσθημα του χρέους και της υποχρέωσης, τότε μπορούμε πραγματικά να αρχίσουμε να δίνουμε στους ανθρώπους αυτό που έχουμε να προσφέρουμε.
9. "Υπήρχε μια περίοδος στο παρελθόν μου που ήταν εντελώς χάλια"
Συχνά ταυτιζόμαστε πολύ με τις άσχημες εμπειρίες στο παρελθόν μας που μας εμποδίζουν να απολαμβάνουμε το παρόν. Ορίζουμε τον εαυτό μας σύμφωνα με αυτές τις προηγούμενες εμπειρίες και νιώθουμε ότι πρέπει να τις μοιραστούμε με τους άλλους. Αλλά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι είναι πολύ λιγότερο σημαντικές απ' ότι πιστεύαμε αρχικά, σταματάμε να νιώθουμε θύματα.
10. "Πρέπει να είναι όλα υπό έλεγχο"
"Για να είμαι καλά, η ζωή πρέπει να εξελίσσεται σύμφωνα με τις επιθυμίες μου." Αυτή η πεποίθηση μάς κρατάει σε μια κατάσταση συνεχούς δυσφορίας και άγχους. Προσπαθούμε να προλάβουμε τα πάντα, μη συμβεί αυτό, μη συμβεί το άλλο, με αποτέλεσμα να εξουθενωνόμαστε ψυχικά. Αυτή η στάση μπορεί να μας κάνει να περάσουμε όλη μας τη ζωή ανησυχώντας για το μέλλον, χωρίς να μπορούμε να απολαύσουμε το παρόν έτσι όπως είναι.
*tinybuddha.com
**Μετάφραση: Νίκος Μπάτρας
