Συμβουλές για αντιμετώπιση κρίσεων, δυσάρεστων συναισθημάτων και δύσκολων εμπειριών

Αν νιώθεις έντονη δυσφορία, αν βιώνεις κάποια κρίση πανικού, αν αντιμετωπίζεις μια δύσκολη κατάσταση στη ζωή σου που σου πυροδοτεί δυσάρεστα συναισθήματα όπως ανησυχία, άγχος και γενικά έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, τα παρακάτω μπορούν να σου φανούν χρήσιμα.

1. Άμεση χαλάρωση του σώματος και επιβράδυνση της ροής των σκέψεων

Πάρε μερικές βαθιές αναπνοές με ρυθμό 4-4-8. Δηλαδή, 4 δευτερόλεπτα εισπνοή από τη μύτη, 4 δευτερόλεπτα κράτημα και 8 δευτερόλεπτα εκπνοή από το στόμα. Εστίασε την προσοχή σου εκεί. Κάντο αυτό για 10 επαναλήψεις ή και περισσότερο αν νιώθεις ότι το χρειάζεσαι. Έτσι μειώνεται το στρες, οι καρδιακοί παλμοί, η αρτηριακή πίεση, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η ροή των σκέψεων καθώς αφαιρείται η προσοχή από τις σκέψεις και εστιάζεται στην αναπνοή. (Μην πιέζεις τον εαυτό σου. Αν δεν νιώθεις ότι σε βοηθάει αυτή η τεχνική, προσάρμοσέ τη με τέτοιο τρόπο που θα σε ανακουφίσει.)  

2. Αναλογίσου τα παρακάτω:

- Υπάρχουν πράγματα που δεν ελέγχουμε στη ζωή. Δεν ελέγχουμε τι κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, τι συμβαίνει στον κόσμο ή στην κοινωνία. Σημασία έχει να μάθουμε να αποδεχόμαστε αυτά που δεν ελέγχουμε και να τα ξεχωρίζουμε από αυτά που μπορούμε να επηρεάσουμε και να αλλάξουμε. Η διάκριση αυτή μάς βοηθάει να μην αγωνιούμε για πράγματα που είναι έξω από το πεδίο επιρροής μας.

- Όλοι κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε. Όλοι κάνουμε λάθη. Σημασία έχει να τα αναγνωρίζουμε, να μαθαίνουμε από αυτά και να συγχωρούμε τον εαυτό μας. Είτε κάναμε κάτι, είτε είπαμε κάτι που δεν το εννοούσαμε, την κάθε στιγμή δρουν μέσα μας πολλές ασυνείδητες και αυτόματες δυνάμεις, που μέχρι να μάθουμε να μην παρασυρόμαστε από αυτές, θα χρειαστεί να εξασκηθούμε στο να γίνουμε πιο συνειδητοί.

- Τίποτα δεν είναι σημαντικό από μόνο του. Οι εμπειρίες μας είναι σημαντικές όσο τις αξιολογούμε εμείς ως τέτοιες. Ένα απλό παράδειγμα είναι να σκεφτούμε πως όταν συμβαίνει κάτι άσχημο σε κάποιον που δεν γνωρίζουμε, δεν επηρεαζόμαστε συναισθηματικά. Επηρεαζόμαστε όμως αν κάτι συμβεί σε κάποιον με τον οποίο έχουμε κάποια σχέση. Και σχέση σημαίνει αναμνήσεις, προσδοκίες, επιθυμίες (π.χ. να είναι ο άλλος καλά), και όταν αυτά απειλούνται ή γκρεμίζονται πυροδοτούν τα αντίστοιχα συναισθήματα της θλίψης, της ανησυχίας, του φόβου, κ.ά. Δηλαδή, βλέπουμε καθαρά ότι ο καθοριστικός παράγοντας δεν είναι αυτό που συμβαίνει, αλλά αν σχετιζόμαστε με αυτό που συμβαίνει. Επίσης, η ίδια εμπειρία που για κάποιον φαντάζει τρομακτική, για κάποιον άλλο μπορεί να είναι ουδέτερη γιατί τηρεί διαφορετική στάση, ή γιατί την έχει αντιμετωπίσει πολλές φορές, ή γιατί δεν πυροδοτούνται δυσάρεστα συναισθήματα λόγω του διαφορετικού προγραμματισμού του (από παρελθοντικές εμπειρίες).

- Όλα περνάνε. Είτε μιλάμε για εμπειρίες, ανθρώπους, καταστάσεις ή συναισθήματα, τίποτα δεν είναι μόνιμο. Όλα έρχονται και φεύγουν. Όσο δυσάρεστο και αν είναι κάτι, είναι θέμα χρόνου να φύγει. Αν το θυμόμαστε αυτό, θα έχουμε μια πιο αποστασιοποιημένη οπτική για ό,τι μας συμβαίνει.

- Δεν ήρθαμε στη ζωή για να ικανοποιούνται οι επιθυμίες μας και να περνάμε καλά. Οι δυσκολίες και ο πόνος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Μέσα από αυτά δυναμώνουμε και ωριμάζουμε. Αντί να τα αποφεύγουμε και να τα διώχνουμε μακριά, όποτε εμφανίζονται ας τα χρησιμοποιούμε για να γινόμαστε πιο συνειδητοί, δηλαδή να κατανοούμε καλύτερα πώς λειτουργεί το σύστημά μας (σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές). Η ψυχική ωρίμανση και η πορεία από την εγωική στη μη εγωική κατάσταση ύπαρξης, είναι ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ανθρώπου.

- Δεν είναι ποτέ κακό να ζητάμε βοήθεια. Κάποιοι άνθρωποι κουβαλάνε έναν βαρύ προγραμματισμό εξαιτίας της ανατροφής που είχαν. Μπορεί να έχουν αναπτύξει ακόμα και ψυχικές διαταραχές εξαιτίας της παραμέλησης, ή άλλων τραυματικών εμπειριών. Οι συμβουλές αυτοβοήθειας που δίνουμε εδώ δεν αρκούν πάντα για να μας ανακουφίσουν. Ένας άλλος άνθρωπος μπορεί να λειτουργήσει ως καθοδηγητής ή εξωτερικός παρατηρητής που θα μας βοηθήσει να υπερβούμε αυτά που δεν μπορούμε να δούμε μόνοι μας.

3. Δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουμε μακροπρόθεσμα

Μία από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουμε όλοι είναι να μάθουμε να ζούμε περισσότερο στο παρόν. Από μικρά παιδιά μαθαίνουμε να παίρνουμε τις σκέψεις μας πολύ στα σοβαρά. Αναπτύσσουμε πολύ τη φαντασία, τη μνήμη, τις ερμηνείες και τη λογική, ενώ η ψυχική ηρεμία δεν προέρχεται από αυτά, αλλά από την παύση της κίνησης του νου.

Μακροπρόθεσμα είναι σημαντικό να μάθουμε να αφαιρούμε την προσοχή μας από τις σκέψεις και να τη φέρνουμε στις αισθήσεις του σώματος. Εκτός από την τεχνική της αναπνοής που αναφέραμε παραπάνω, μπορούμε να μάθουμε να πίνουμε νερό συνειδητά, στρέφοντας την προσοχή μας αποκλειστικά εκεί. Να νιώθουμε την αίσθηση του ποτηριού στο στόμα μας, τη δροσιά του νερού στον οισοφάγο και την αίσθηση του ποτηριού στο χέρι καθώς το κρατάμε. Όταν εστιάζουμε έτσι την προσοχή στις λεπτές αισθήσεις, ο νους επιβραδύνεται και το σώμα χαλαρώνει. Όλες αυτές οι τεχνικές αποτελούν παρακλάδια του διαλογισμού.

Τέλος, να θυμόμαστε ότι η αποτελεσματικότητα των παραπάνω είναι θέμα εξάσκησης. Όταν μιλάμε για έντονα συναισθήματα και δύσκολες εμπειρίες που προκύπτουν στη ζωή, όσο πιο εξοικειωμένοι είμαστε με όλα αυτά, τόσο πιο γρήγορα θα μας επαναφέρουν στην ηρεμία και τόσο πιο καθαρά θα αναγνωρίσουμε τα "λάθη" στον προγραμματισμό μας.

Νίκος Μπάτρας

Διαχειριστής www.aytepignosi.com

Διαβάστε επίσης:

➡️ Ρόμπερτ Νατζέμυ: ο σκοπός της ζωής μας

➡️ Τι είναι ο διαλογισμός και πώς να τον εντάξουμε στην καθημερινότητά μας

➡️ Πώς να αυξήσετε την αίσθηση της εσωτερικής γαλήνης στη ζωή σας