Το πρόβλημα με τις προσκολλήσεις οφείλεται στο γεγονός ότι αυτά στα οποία προσκολλούμαστε υπόκεινται στους νόμους της μεταβλητότητας και της φθοράς. Ενώ εμείς επιθυμούμε η σχέση που δημιουργούμε με το αντικείμενο να παραμείνει για πάντα σταθερή, η πραγματικότητα μάς διαψεύδει. Είναι θέμα χρόνου και συνθηκών να χαλάσει το ρούχο που τόσο μας αρέσει, να χάσουμε αγαπημένους ανθρώπους, να αλλάξουν οι συνθήκες της ζωής μας για διάφορους λόγους (οικονομικούς, κοινωνικούς), να γεράσει και να αλλάξει το σώμα και το πρόσωπό μας, να χάσουμε χρήματα, κ.τ.λ.
Μέσα σ' αυτές τις σχέσεις φαινομενικής σταθερότητας που δημιουργεί ο νους, περιλαμβάνεται και η επιθυμία για έλεγχο. Όταν θέλουμε κάτι να παραμείνει σταθερό, σημαίνει ότι επιθυμούμε να ελέγχουμε τα γεγονότα της ζωής μας, ποιες εμπειρίες θα βιώνουμε και ποιες όχι. Αυτό αυτομάτως δημιουργεί και τις ανάλογες αποστροφές και αποφυγές, δηλαδή δεν θέλουμε να βιώνουμε συγκεκριμένες εμπειρίες, όπως απώλειες ή αλλαγές. Π.χ. μπορεί να θεωρείται φυσιολογική η επιθυμία να έχουμε χρήματα, αλλά πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν έχουμε τον απόλυτο έλεγχο των χρημάτων μας. Μια οικονομική κρίση μπορεί να επηρεάσει τις καταθέσεις μας χωρίς να μπορούμε να τις προστατέψουμε. Ή μπορεί να πέσουμε θύματα μιας καλοστημένης απάτης.
Το να επιθυμούμε να βιώνουμε συγκεκριμένες εμπειρίες και να αποφεύγουμε άλλες, σημαίνει ότι ζούμε τη ζωή μας με ανησυχία, φόβο και αντίσταση. Αυτό μεταφράζεται σε χρόνιο άγχος. Επειδή οι προσκολλήσεις επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης, δεν μιλάμε για μεμονωμένα γεγονότα, αλλά για μια στάση ζωής που θέτει τακτικά το νευρικό μας σύστημα σε κατάσταση συναγερμού, μάχης, ακινησίας ή φυγής. Αυτά συνοδεύονται πάντα και από τα αντίστοιχα ψυχοσωματικά συμπτώματα, που δεν είναι τίποτα άλλο από τη σωματοποίηση της ψυχικής έντασης και της ασυμφωνίας μεταξύ φαντασίας (επιθυμιών - "πώς θα ήθελα να είναι τα πράγματα") και πραγματικότητας.
Πώς όμως δημιουργούνται οι προσκολλήσεις; Εν μέρει έμφυτα και εν μέρει επίκτητα. Για ένα βρέφος είναι φυσιολογικό να προσκολληθεί στη μαμά του, γιατί έτσι νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια και ασφάλεια σημαίνει επιβίωση. Αν κάποιος νιώθει ότι αξίζει ως άτομο επειδή είναι όμορφος (δηλαδή χρησιμοποιεί την εμφάνιση για να νιώσει ασφαλής επειδή τραβάει την προσοχή των άλλων), καθώς θα περνάνε τα χρόνια θα νιώθει όλο και πιο δυστυχισμένος, γιατί θα βλέπει να χάνεται το αντικείμενο της προσκόλλησής του. Κάποιος άλλος μπορεί να είναι προσκολλημένος στο παρελθόν και να το σκέφτεται συνέχεια, γιατί αυτή η αναπόληση λειτουργεί αγχολυτικά (που σημαίνει ότι η κατάσταση της ζωής του στο παρόν δεν τον ικανοποιεί).
Για να ξεφύγουμε από τις προσκολλήσεις πρέπει να τις αναγνωρίσουμε. Να δούμε καθαρά ότι αντλούμε την αίσθηση της ασφάλειας ή της αξίας από συγκεκριμένα αντικείμενα, ανθρώπους ή καταστάσεις. Όταν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, αυτομάτως θα ανοίξει ο δρόμος για την αναθεώρησή τους, καθώς και την αναθεώρηση των αντίστοιχων πεποιθήσεων, συνηθειών και εξαρτήσεων.
Η ποιότητα της ζωής μας εξαρτάται άμεσα από το αν ζούμε με προσκολλήσεις, ή αν ζούμε στο παρόν, σε αρμονία με τη ζωή, όπως αυτή διαμορφώνεται την κάθε στιγμή. Όσο λιγότερες προσκολλήσεις έχουμε τόσο πιο δεκτικοί είμαστε σ' αυτά που συμβαίνουν, στις αλλαγές της ζωής, και βιώνουμε τις εμπειρίες απελευθερωμένοι από φανταστικά πρέπει και δεν πρέπει.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
