Η αυτογνωσία έχει δύο σκέλη. Το θεωρητικό, που αποτελεί την κατανόηση, και το πρακτικό, που είναι η εφαρμογή της κατανόησης, είτε σε ελεγχόμενες συνθήκες, όπως είναι ο διαλογισμός στο σπίτι, είτε σε πραγματικές συνθήκες της καθημερινότητας.
Χωρίς την πρακτική εφαρμογή, η κατανόηση συνήθως χρησιμοποιείται από το εγώ για την ενδυνάμωσή του. Π.χ. χωρίς το βίωμα της ταπεινότητας μπορεί κάποιος να φαντάζεται τον εαυτό του ως ταπεινό και κατ' επέκταση ως σπουδαίο ή καλύτερο από τους άλλους - πράγμα παράδοξο, αλλά έτσι λειτουργεί το εγώ αφού κινείται στο πεδίο της φαντασίας.
Το να μελετάει κάποιος τα θέματα της αυτογνωσίας, να διαβάζει άρθρα ή να βλέπει ομιλίες από πνευματικούς δασκάλους, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της διαδρομής. Αλλά η σωστή κατανόηση οδηγεί πάντα στην πρακτική εφαρμογή. Αυτό είναι και ένα σημάδι ότι κάποιος βρίσκεται στο σωστό δρόμο και δεν έχει παραπλανηθεί από θεωρίες και διδασκαλίες που υπόσχονται πράγματα που θρέφουν το εγώ και δεν μπορούν να υλοποιηθούν.
Δεν ασχολούμαστε με την αυτογνωσία για να αναπτύξουμε ιδιαίτερες ικανότητες, ούτε καν για να διορθώσουμε τον εαυτό μας, αν και αυτό πολλές φορές μπορεί να αποτελεί την αφορμή. Οι αλλαγές συμβαίνουν επειδή αλλάζει η κατάσταση της συνείδησης. Από ταυτισμένη μετατρέπεται σε αποταυτισμένη.
Οι αλλαγές συμβαίνουν εσωτερικά, με τον πιο ήπιο τρόπο, χωρίς πυροτεχνήματα, μεγάλα λόγια ή επιβραβεύσεις. Οι εξωτερικές αλλαγές, οι οποίες μπορεί να είναι μικρές ή μεγάλες, ακολουθούν αυτές τις ανεπαίσθητες εσωτερικές αλλαγές. Όποιος προσπαθεί να επιτύχει εξωτερικές φαινομενικές αλλαγές χωρίς να περάσει από την αλλαγή της συνειδησιακής κατάστασης, όπως λέει μια ινδική παροιμία, είναι σαν να προσπαθεί να φτάσει στον ωκεανό χωρίς να περάσει από την ακτή.
Η ζωή όλων μας περιλαμβάνει μικρές και μεγάλες προκλήσεις. Η εξέλιξή μας ως ανθρώπινα όντα είναι ανάλογη της σωστής κατανόησης και της πρακτικής εφαρμογής, πρώτα στο επίπεδο της συνείδησης και μετά στο επίπεδο των μορφών, της αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους, της διαχείρισης των απωλειών, των συναισθημάτων, των σκέψεων, των χρημάτων, κ.τ.λ.
Ο διαλογισμός, η παραμονή της συνείδησης στην κατάσταση του Είμαι και της επίγνωσης, είναι τα πρώτα και απαραίτητα στάδια για να μάθουμε να ζούμε συνειδητά. Είναι η αλλαγή της εσωτερικής στάσης. Μετά φέρνουμε αυτή τη στάση στην καθημερινότητά μας με την αυτοπαρατήρηση, όταν αλληλεπιδρούμε με άλλους ή όταν περπατάμε, όταν πλένουμε τα χέρια μας, όταν μαγειρεύουμε, κ.ο.κ.
Έχοντας εκπαιδεύσει το σύστημά μας σε ελεγχόμενες συνθήκες και απλές εμπειρίες, όταν έρθουν οι δύσκολες εμπειρίες (όπου πυροδοτούνται πολλά ανεπίγνωστα στοιχεία του προγραμματισμού μας, πεποιθήσεις, έντονες προσκολλήσεις και ισχυρές συνήθειες) δεν θα απορροφηθούμε και δεν θα χαθούμε μέσα σ' αυτές. Τις δύσκολες εμπειρίες δεν τις επιλέγουμε και αποτελούν συνήθως απότομες ή μεγάλες αλλαγές που δεν μας δίνουν το χρόνο να θυμηθούμε και να εφαρμόσουμε αυτά που έχουμε μάθει θεωρητικά. Ενεργοποιούνται οι αυτοματισμοί, τα αντανακλαστικά του συστήματος και οι καλά εδραιωμένες πεποιθήσεις, γι' αυτό είναι σημαντικό να αρχίζουμε από τις ελεγχόμενες συνθήκες και τις απλές εμπειρίες.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com