Οι περισσότεροι έχουν την εντύπωση ότι η πανδημία είναι "ένα κακό που μας βρήκε". Αν και οι πανδημίες αποτελούν φυσικά φαινόμενα, ο καθοριστικός παράγοντας που διαμορφώνει την πορεία τους, δηλαδή τη διάρκεια, την ένταση, την εξάπλωση και το βαθμό καταστροφικότητάς τους, είναι ο τρόπος αντιμετώπισης, δηλαδή η στάση μας.
Όταν μετά από τόσους μήνες πανδημίας εξακολουθούν και υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που δεν προσέχουν, δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος του κινδύνου ή νομίζουν ότι πρόκειται για ένα κόλπο των κυβερνήσεων για να βλάψουν τους πολίτες (ελέγχοντάς τους, συλλέγοντας τα προσωπικά τους δεδομένα, κ.τ.λ), η πορεία της πανδημίας αντανακλά τη στάση που έχουν οι άνθρωποι απέναντι στην πανδημία συνολικά.
Για παράδειγμα, αν το 50% των ανθρώπων λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ενώ το άλλο 50% δεν τα λαμβάνει, η πανδημία θα είναι πολύ πιο καταστροφική απ' ό,τι θα ήταν αν τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν, αντί για 50-50, 90-10. Παράγοντες όπως η παιδεία, η αντίληψη, το επίπεδο συνειδητότητας, η κοινωνική συνείδηση, το αίσθημα ευθύνης, κ.ά, είναι αυτοί που διαμορφώνουν αυτά τα ποσοστά.
Γι' αυτό η πανδημία λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός για κάποια θέματα. Μας επιτρέπει να δούμε καθαρά σε τι κατάσταση βρίσκονται οι άνθρωποι ανά τον κόσμο σχετικά με την παιδεία που λαμβάνουν, το εύρος και το βάθος της αντίληψης που διαθέτουν, το κατά πόσο ζουν συνειδητά στο παρόν, το βαθμό της κοινωνικής τους συνείδησης, κ.ο.κ. Η πανδημία λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός και για κάποιους κανόνες που οι άνθρωποι νομίζουν ότι υπάρχουν μόνο στις θεωρίες.
Ο πρώτος κανόνας είναι το φαινόμενο της πεταλούδας από τη θεωρία του χάους, σύμφωνα με τον οποίο μια μικρή μεταβολή στη μια άκρη του πλανήτη, μετά από μια αλληλουχία μεταβολών μπορεί να επιφέρει μια δραματική εξέλιξη γεγονότων στην άλλη άκρη του πλανήτη. Η εμφάνιση του κορωνοϊού στον πρώτο άνθρωπο στην Κίνα, μετά από μήνες μετατράπηκε σε παγκόσμια οικονομική ύφεση.
Ο δεύτερος κανόνας είναι ο κανόνας της αμοιβαίας επιρροής. Οι άνθρωποι στη Γη δεν είναι αποκομμένοι μεταξύ τους, αν και αυτή είναι η κυρίαρχη εντύπωση. Νομίζουμε ότι κάτι που συμβαίνει σε μια χώρα μακριά από εμάς, δεν μας επηρεάζει. Αν η Κίνα είχε διαχειριστεί πιο σωστά την επιδημία στα αρχικά της στάδια, σήμερα δεν θα μιλούσαμε για πανδημία. Οι άνθρωποι που έχουν πεθάνει εξαιτίας των επιπλοκών του κορωνοϊού στην Ελλάδα μέχρι τώρα, δεν θα είχαν πεθάνει αν άλλοι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τον κορωνοϊό πιο υπεύθυνα. Αν και μας είναι ήδη γνωστό ότι όλες οι καταστάσεις στη ζωή μας έχουν διαμορφωθεί μέσα από σύνθετες αλληλουχίες γεγονότων, η πανδημία μεγεθύνει το φαινόμενο της αμοιβαίας επιρροής και μας είναι πιο εύκολο να το αντιληφθούμε.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και κάτι ακόμα. Η πανδημία δεν μπορεί να υπάρξει από μόνη της. Έχει ανάγκη τον άνθρωπο. Και μάλιστα αναπτύσσεται ανάλογα με τη συχνότητα και τον τρόπο των ανθρώπινων επαφών. Όσο λιγότερες είναι οι επαφές και όσο περισσότερο λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα όταν οι επαφές δεν μπορούν να αποφευχθούν, τόσο η πανδημία τείνει προς την εξαφάνιση. Όσο περισσότερες είναι οι επαφές και όσο δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, τόσο η πανδημία τείνει προς την (εκθετική) αύξηση.
Το συμπέρασμα από την παραπάνω διαπίστωση είναι το εξής: η στάση μας είναι αυτή που καθορίζει την πορεία της πανδημίας. Ο κορωνοϊός δεν μπορεί να υπάρξει από μόνος του. Δεν μπορεί ούτε να αναπαραχθεί, ούτε να μεταβολίσει χημικά στοιχεία για να παράγει ενέργεια. Χωρίς τη συμπεριφορική συμβολή των ανθρώπων, καταστρέφεται και εξαφανίζεται. Όπως και στις προσωπικές κρίσεις της ζωής μας, έτσι και στην πανδημία, όλο το βάρος πέφτει στη στάση που τηρούμε.
Μιας και πλησιάζουν αυτές οι μέρες του χρόνου που όλοι μας, σαν να είμαστε προγραμματισμένοι, επιθυμούμε να βιώσουμε κάποιες συγκεκριμένες εμπειρίες (να βρεθούμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, να αγοράσουμε δώρα ή κάποιοι να πάνε στην εκκλησία), ας προσπαθήσουμε να κάνουμε την υπέρβαση: να αναγνωρίσουμε αυτό το κομμάτι του προγραμματισμού μας που μας λέει πώς πρέπει να συμπεριφερθούμε αυτές τις μέρες και να μην υποκύψουμε. Τις θετικές συνέπειες αυτής της στάσης θα τις δούμε πολύ γρήγορα, μιας και η ζωή μας σ' αυτόν τον πλανήτη διέπεται από κανόνες όπως το φαινόμενο της πεταλούδας και την αμοιβαία επιρροή. Κάθε μικρή κίνηση που τείνει προς τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού, έχει έναν σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική πορεία της πανδημίας.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
