Τον Αύγουστο του 2020 πέθανε η πρώτη Αμερικανίδα που είχε κάνει μεταμόσχευση προσώπου. Το 2008 ο άντρας της την πυροβόλησε στο πρόσωπο πριν ο ίδιος αυτοκτονήσει και η μεταμόσχευση που της έκαναν οι γιατροί κάλυπτε το 80% του προσώπου της.
Ουσιαστικά μετά τη μεταμόσχευση η γυναίκα έβλεπε στον καθρέφτη ένα άλλο πρόσωπο από έναν άλλον άνθρωπο. Το σώμα ήταν το ίδιο, αλλά η αυτοεικόνα της σίγουρα θα δέχτηκε ένα πολύ ισχυρό ταρακούνημα.
Σκεφτείτε το λίγο. Τόσα χρόνια έχουμε μάθει να κοιτάζουμε στον καθρέφτη και να αναγνωρίζουμε την εικόνα που βλέπουμε ως "εγώ" ("εγώ είμαι αυτός/αυτή"). Ξαφνικά, σε μια μέρα αυτό αλλάζει ραγδαία. Η όραση εξακολουθεί να λειτουργεί, η εικόνα εξακολουθεί να φτάνει στον εγκέφαλο, αλλά η σκέψη "εγώ είμαι αυτός/αυτή" θα πρέπει να συνδυαστεί με μια καινούργια εικόνα. Η προηγούμενη αυτοεικόνα καταστράφηκε και πρέπει να αντικατασταθεί από μια νέα.
Εκτός από το πρόσωπο, μπορεί κάποιος να αλλάξει και το ονοματεπώνυμό του, το χρώμα του δέρματος, το φύλο του, και φυσικά τη θρησκεία του, τη γλώσσα του (στην οποία μιλάει και σκέφτεται), κ.ά.
Αυτά αποδεικνύουν ένα πράγμα: ότι το εγώ (η αυτοεικόνα και οι σκέψεις αυτοπροσδιορισμού που βασίζονται στη μνήμη και στην ταύτιση με το σώμα) είναι ένα ρευστό σύστημα που δεν πρέπει να υπολογίζεται ως σταθερά. Όταν συμβαίνουν τέτοιες ραγδαίες αλλαγές και το εγώ δέχεται τόσο ισχυρά πλήγματα, μας δίνεται η ευκαιρία, πρώτον, να θυμηθούμε την παροδικότητα και την αστάθεια του εγωικού συστήματος, και δεύτερον, να αναζητήσουμε την πραγματική σταθερά που είναι και η αληθινή φύση του εαυτού.
Σαν αυτή τη γυναίκα που από τη μια μέρα στην άλλη αναγκάστηκε να αναπροσαρμόσει (μεταξύ άλλων) την αυτοεικόνα της, έτσι και όλοι οι υπόλοιποι έχουμε τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε την ασταθή φύση του εγώ και παράλληλα να βρούμε σε τι αντιστοιχεί πραγματικά η αίσθηση "εγώ είμαι". Όχι "εγώ είμαι αυτός/αυτή, κάποιος/κάποια", αλλά "εγώ είμαι" σαν να λέμε "εγώ είμαι εδώ, τώρα, υπάρχω". Δηλαδή η βαρύτητα να δίνεται στο "είμαι" και όχι στο "ποιος/ποια" ή "τι είμαι".
Ο αληθινός μας εαυτός είναι πάντα παρών και δεν επηρεάζεται από τις αλλαγές που μπορεί να υποστεί το σύστημα σώμα-νους. Το σώμα αλλάζει ούτως ή άλλως με τα χρόνια, και ο νους επίσης. Το να πασχίζουμε να διατηρούμε μια σταθερή αυτοεικόνα είναι μάταιο, ψεύτικο και προϊόν άγνοιας και ασυνειδησίας.
Μετά τη μεταμόσχευση του προσώπου, η εμπειρία της επίγνωσης που είχε η γυναίκα (ότι δηλαδή ζούσε, οι αισθήσεις λειτουργούσαν, έβλεπε, άκουγε, κ.τ.λ.), είχε παραμείνει αναλλοίωτη. Είχε επίγνωση ότι έβλεπε ένα διαφορετικό πρόσωπο, ή ότι αισθανόταν διαφορετικές αισθήσεις, αλλά η επίγνωση των εμπειριών δεν είχε διαταραχθεί.
Η επίγνωση είναι η μόνη "λειτουργία" που διατηρείται πάντα η ίδια, όποιες αλλαγές και αν συμβούν στο σύστημα σώμα-νους, είτε είναι ξαφνικές, είτε φυσιολογικές που εμφανίζονται με την πάροδο των χρόνων. Η επίγνωση είναι ο Εαυτός που ζει αυτή τη ζωή, που αναγνωρίζει όλες τις εμπειρίες και τις μεταβολές. Με τη συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας, η επίγνωση παύει να ταυτίζεται με τις διάφορες μορφές της ενέργειας (σώμα, αισθήσεις, συναισθήματα, σκέψεις) και παραμένει καθαρή χωρίς να αναμιγνύεται με τίποτα.
Η επίγνωση είναι η μόνη "λειτουργία" που διατηρείται πάντα η ίδια, όποιες αλλαγές και αν συμβούν στο σύστημα σώμα-νους, είτε είναι ξαφνικές, είτε φυσιολογικές που εμφανίζονται με την πάροδο των χρόνων. Η επίγνωση είναι ο Εαυτός που ζει αυτή τη ζωή, που αναγνωρίζει όλες τις εμπειρίες και τις μεταβολές. Με τη συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας, η επίγνωση παύει να ταυτίζεται με τις διάφορες μορφές της ενέργειας (σώμα, αισθήσεις, συναισθήματα, σκέψεις) και παραμένει καθαρή χωρίς να αναμιγνύεται με τίποτα.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης: