Οι άνθρωποι που το συνολικό τους ενδιαφέρον εντοπίζεται στην απόκτηση και κατοχή πραγμάτων, θέλουν να έχουν το άτομο που τους αρέσει ή θαυμάζουν. Αυτό μπορούμε να το δούμε στις σχέσεις των γονιών με τα παιδιά τους, των δασκάλων με τους μαθητές τους, αλλά ακόμα και ανάμεσα σε φίλους.
Κανένας από τους δυο συντρόφους που έχουν μια τέτοια σχέση δεν ικανοποιείται με το ν' απολαμβάνει απλώς τον άλλο. Ο καθένας θέλει να έχει τον άλλο για τον εαυτό του/της. Έτσι ζηλεύουν αυτούς που θέλουν να «έχουν» το πρόσωπο που οι ίδιοι επιθυμούν. Αποζητάει ο ένας τον άλλο, όπως ένας ναυαγός αποζητάει μια σανίδα για να επιζήσει.
Ουσιαστικά, οι σχέσεις που στηρίζονται στην κτητικότητα είναι βαριές, φορτικές, γεμάτες ζήλια και συγκρούσεις. Γενικότερα, τα βασικά στοιχεία στη σχέση των κτητικών ατόμων είναι η άμιλλα, ο ανταγωνισμός και ο φόβος. Το ανταγωνιστικό στοιχείο βρίσκεται στη ρίζα μιας τέτοιας σχέσης.
Αν η τάση γι' απόκτηση και κατοχή είναι η βάση της αίσθησης της ταυτότητάς μου, γιατί «είμαι ό,τι έχω», η επιθυμία να έχω οδηγεί στην επιθυμία να έχω πολλά, να έχω περισσότερα, να έχω τα περισσότερα. Μ' άλλα λόγια, η απληστία είναι το φυσικό αποτέλεσμα ενός τέτοιου προσανατολισμού. Μπορεί να πρόκειται για την απληστία του φιλάργυρου ή την απληστία του ανθρώπου που κυνηγάει τα κέρδη ή για την απληστία του άντρα που κυνηγάει γυναίκες, ή της γυναίκας που κυνηγάει άντρες. Οποιαδήποτε κι αν είναι η ρίζα της απληστίας του, ο άπληστος δεν μπορεί ποτέ να έχει αρκετά, δεν μπορεί ποτέ να ικανοποιηθεί.
Σε αντίθεση με τις φυσικές ανάγκες -όπως είναι η πείνα- που έχουν συγκεκριμένα σημεία κορεσμού, καθορισμένα από τη φυσιολογία του σώματος, η πνευματική απληστία -και όλη η απληστία είναι πνευματική, ακόμα και αυτή που ικανοποιείται μέσα από το σώμα- δεν έχει σημείο κορεσμού, αφού η ικανοποίησή της δεν γεμίζει την εσωτερική κενότητα, την ανία, τη μοναξιά και την κατάθλιψη που προορίζεται να καλύψει.
Ακόμα παραπέρα, αφού το καθετί που έχει ο καθένας μπορεί σε μια στιγμή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να χαθεί, πρέπει αυτός να συσσωρεύει όλο και περισσότερα για να ισχυροποιήσει την ύπαρξή του ενάντια σ' ένα τέτοιο κίνδυνο. Αν ο καθένας θέλει να έχει συνεχώς περισσότερα, σίγουρα θα φοβάται την επιθετική τάση του διπλανού του να του πάρει όλα αυτά που έχει. Για να μπορέσει να εμποδίσει μια τέτοια επίθεση, πρέπει να γίνει πιο δυνατός και προκαταβολικά επιθετικός.
*Να Έχεις ή να Είσαι;, Έριχ Φρομ, Εκδ. Μπουκουμάνη
Διαβάστε επίσης: