Κατανοώντας αποκτούμε μια πιο διευρυμένη αντίληψη του εαυτού μας, λαμβάνουμε γνώση του προγραμματισμού μας και δεν κάνουμε προσωπική την κατάσταση. Έτσι, μπορούμε να αναγνωρίσουμε την ενεργοποίηση των αρνητικών μας πεποιθήσεων, ανεξάρτητα από τον τρόπο έκφρασης του προγραμματισμού.
Το επόμενο βήμα είναι η μη αντίσταση. Η αντίσταση είναι και αυτή ένας μηχανισμός που ενεργοποιείται όταν κρίνουμε μια εμπειρία (συμπεριφορά, κατάσταση, σκέψη ή συναίσθημα) ως ανεπιθύμητη. Σκοπός της αντίστασης είναι να μας επιστρέψει στην ασφάλεια. Αντιστεκόμαστε σε επώδυνα συναισθήματα σαν να επρόκειτο να εισακουστεί η αντίστασή μας και να παύσει αυτό που τα προκάλεσε. Αυτό που δημιουργεί όμως η αντίσταση, είναι η εκ νέου ανατροφοδότηση των αρνητικών πεποιθήσεων.
Για παράδειγμα, η σκέψη “δε θα έπρεπε να μου συμβαίνει εμένα τώρα αυτό”, επιβεβαιώνει την πεποίθηση “δεν αξίζω”, ή η σκέψη “δε θα έπρεπε να συμπεριφερθώ έτσι”, επιβεβαιώνει την πεποίθηση “δεν είμαι αρκετά καλός”. Και οι αρνητικές πεποιθήσεις είναι αυτές που ευθύνονται για τη δημιουργία των δυσάρεστων εμπειριών καταρχήν.
Υπενθυμίζουμε ότι ο εγκέφαλος τείνει να αναζητά τις καταστάσεις που επαληθεύουν τις ήδη διαμορφωθείσες πεποιθήσεις, ώστε να διατηρήσει την αίσθηση ασφάλειας.
Οι ήδη διαμορφωθείσες αρνητικές πεποιθήσεις έχουν αποκτήσει μια ορμή από τα πολλά χρόνια που καλλιεργούνται και είναι σχεδόν αδύνατο να παύσουν μονομιάς. Οι ανεπιθύμητες εμπειρίες είναι και αυτές στο ίδιο ορμητικό ποτάμι των αρνητικών πεποιθήσεων και με τον προγραμματισμό που έχει διαμορφωθεί είναι πέρα από τον έλεγχό μας τη δεδομένη στιγμή που λαμβάνουν χώρα. Το κομμάτι όμως που μπορούμε άμεσα να ελέγξουμε σε αυτή την αλυσίδα είναι το αν θα αντισταθούμε ή όχι. Η στάση δηλαδή που θα έχουμε απέναντι στην εμπειρία.
Αντικαθιστώντας τον κρίκο της αντίστασης με αυτόν της μη αντίστασης, παύουμε αυτομάτως να ανατροφοδοτούμε τον κρίκο των αρνητικών πεποιθήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους επιδρούν στις εμπειρίες μας.
Κατανοώντας λοιπόν την πολυτιμότητα και τη δυναμική που έχει η μη αντίσταση στις εμπειρίες μας, μένει μόνο να εξοικειωθούμε με αυτή. Να αποδαιμονοποιήσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα και να επιτρέψουμε την εν επιγνώσει (mindfull) βίωσή τους.
Με τη μη αντίσταση και την εν επιγνώσει μεταστροφή της προσοχής στις εμπειρίες του σώματος, καλλιεργούμε την ικανότητά μας να γνωρίζουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας. Το σπουδαιότερο πλεονέκτημα που αντλούμε όταν γνωρίζουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας, είναι ότι μπορούμε αμέσως να αναγνωρίσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα ή τον προγραμματισμό που αναδύεται από μια κατάσταση. Έτσι, μπορούμε να τα διαχειριζόμαστε από τη στιγμή που θα αναδυθούν, προτού βγουν εκτός ελέγχου, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να δούμε την κατάσταση από μια πιο “καθαρή” οπτική και να εξασφαλίσουμε μια πιο υγιή αντίδραση απέναντι στον εαυτό μας ή τους άλλους.
Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμο να αναφέρουμε πως οι αντιδράσεις μας σε μια δυσάρεστη κατάσταση επηρεάζουν και τις αντιδράσεις των υπόλοιπων εμπλεκομένων. Όσο παρασυρόμαστε ανεπίγνωστα και αντιδρούμε βάσει του προγραμματισμού μας, ενισχύουμε την ίδια “τακτική” και στους άλλους. Αυτό συνήθως οδηγεί σε ενδυνάμωση της σύγκρουσης. Από την άλλη πλευρά, διατηρώντας μια πιο εν επιγνώσει στάση, ενθαρρύνουμε την αντίστοιχη στάση και στους άλλους, έστω και υποσυνείδητα.
Ηρώ Παπαδοπούλου
Με τη μη αντίσταση και την εν επιγνώσει μεταστροφή της προσοχής στις εμπειρίες του σώματος, καλλιεργούμε την ικανότητά μας να γνωρίζουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας. Το σπουδαιότερο πλεονέκτημα που αντλούμε όταν γνωρίζουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας, είναι ότι μπορούμε αμέσως να αναγνωρίσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα ή τον προγραμματισμό που αναδύεται από μια κατάσταση. Έτσι, μπορούμε να τα διαχειριζόμαστε από τη στιγμή που θα αναδυθούν, προτού βγουν εκτός ελέγχου, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να δούμε την κατάσταση από μια πιο “καθαρή” οπτική και να εξασφαλίσουμε μια πιο υγιή αντίδραση απέναντι στον εαυτό μας ή τους άλλους.
Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμο να αναφέρουμε πως οι αντιδράσεις μας σε μια δυσάρεστη κατάσταση επηρεάζουν και τις αντιδράσεις των υπόλοιπων εμπλεκομένων. Όσο παρασυρόμαστε ανεπίγνωστα και αντιδρούμε βάσει του προγραμματισμού μας, ενισχύουμε την ίδια “τακτική” και στους άλλους. Αυτό συνήθως οδηγεί σε ενδυνάμωση της σύγκρουσης. Από την άλλη πλευρά, διατηρώντας μια πιο εν επιγνώσει στάση, ενθαρρύνουμε την αντίστοιχη στάση και στους άλλους, έστω και υποσυνείδητα.
Ηρώ Παπαδοπούλου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Συμβουλευτική - Mindfulness - Αυτογνωσία
*Απόσπασμα από το e-book "Freedom Beyond Thought - Οδηγός Αυτογνωσίας και Αυτοβελτίωσης"
Διαβάστε επίσης:
