Από τη μία ο κορονοϊός και από την άλλη οι προκλήσεις της Τουρκίας και το μεταναστευτικό. Αντί να παρασυρθούμε και από τα δύο αυτά θέματα και αρχίσουμε να κινδυνολογούμε και να φοβόμαστε, μπορούμε να τα δούμε ως ευκαιρίες και αφορμές για να γίνουμε πιο συνειδητοί.
Ήδη θα έχετε ακούσει για τα μέτρα υγιεινής που πρέπει να λαμβάνει ο καθένας μας για να περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού. Όταν βγαίνουμε από το σπίτι και πηγαίνουμε σε καταστήματα όπου ακουμπάμε διάφορα αντικείμενα, πρέπει να θυμόμαστε να μην ακουμπάμε με τα χέρια μας το πρόσωπό μας.
Αυτή η ενθύμηση είναι μια πολύ καλή άσκηση για να φέρνουμε την προσοχή μας στο σώμα και να μην είμαστε συνεχώς απορροφημένοι από τις σκέψεις. Όσο περισσότερο συνειδητός είναι κανείς τόσο περισσότερο έχει επίγνωση των κινήσεων του σώματός του, των αισθήσεων που νιώθει και της νοητικής του δραστηριότητας.
Ακόμα και πριν την εμφάνιση του κορονοϊού ήταν χρήσιμο να έχουμε την προσοχή μας περισσότερο εστιασμένη στο σώμα (στο περπάτημα, στη στάση του σώματος, στους ήχους, κ.τ.λ), παρά στις σκέψεις, στη φαντασία και στη μνήμη. Τώρα λοιπόν μας δίνεται ένας ακόμα σημαντικός λόγος για να λειτουργούμε πιο συνειδητά, παρατηρώντας αν η προσοχή μας είναι απορροφημένη από τις σκέψεις ή αν έχουμε επίγνωση των κινήσεων του σώματος. Έχει ενδιαφέρον επίσης να παρατηρήσουμε πόσο συχνά έχουμε την τάση να αγγίζουμε το πρόσωπό μας με τα χέρια μας και πότε το κάνουμε αυτό - συνήθως όταν νιώθουμε ανησυχία, όταν σκεφτόμαστε έντονα, όταν αντιμετωπίζουμε ένα δίλημμα, όταν είμαστε κουρασμένοι ή σε άλλες περιστάσεις.
Από μια ευρύτερη οπτική θα μπορούσαμε να δούμε την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως ένα παγκόσμιο retreat, δηλαδή μια απομόνωση από τον κόσμο, τις αλληλεπιδράσεις και τα εξωτερικά ερεθίσματα. Πολλά κέντρα διαλογισμού προσφέρουν τέτοιου είδους μαθήματα, όπου για ένα διάστημα κάποιων εβδομάδων μπορεί όποιος θέλει να αποσυρθεί από την καθημερινή του ζωή και να αφιερώσει χρόνο στο διαλογισμό, τη μελέτη και την ηρεμία. Αυτό που συμβαίνει λοιπόν σε παγκόσμιο επίπεδο θα αναγκάσει δισεκατομμύρια ανθρώπους να αποσυρθούν από τις δραστηριότητές τους, κάτι που θα αναγκάσει την προσοχή τους να στραφεί προς τα μέσα. Αν και είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τι επίπτωση θα έχει αυτό στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, και μόνο το ότι αποσυρόμαστε από την πολυάσχολη καθημερινότητα και απέχουμε από πολλές συνήθειες και αλληλεπιδράσεις με άλλους, θα μας επιτρέψει να διδαχθούμε πολλά πράγματα για τον εαυτό μας.
Από μια ευρύτερη οπτική θα μπορούσαμε να δούμε την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως ένα παγκόσμιο retreat, δηλαδή μια απομόνωση από τον κόσμο, τις αλληλεπιδράσεις και τα εξωτερικά ερεθίσματα. Πολλά κέντρα διαλογισμού προσφέρουν τέτοιου είδους μαθήματα, όπου για ένα διάστημα κάποιων εβδομάδων μπορεί όποιος θέλει να αποσυρθεί από την καθημερινή του ζωή και να αφιερώσει χρόνο στο διαλογισμό, τη μελέτη και την ηρεμία. Αυτό που συμβαίνει λοιπόν σε παγκόσμιο επίπεδο θα αναγκάσει δισεκατομμύρια ανθρώπους να αποσυρθούν από τις δραστηριότητές τους, κάτι που θα αναγκάσει την προσοχή τους να στραφεί προς τα μέσα. Αν και είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τι επίπτωση θα έχει αυτό στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, και μόνο το ότι αποσυρόμαστε από την πολυάσχολη καθημερινότητα και απέχουμε από πολλές συνήθειες και αλληλεπιδράσεις με άλλους, θα μας επιτρέψει να διδαχθούμε πολλά πράγματα για τον εαυτό μας.
Για το θέμα των τουρκικών προκλήσεων χρειάζεται να έχουμε περισσότερο επίγνωση της νοητικής δραστηριότητας. Ο νους μπορεί να δημιουργεί ακατάπαυστα σενάρια και θεωρίες για το τι θα συμβεί στο μέλλον, πόσο πιθανός είναι ένας πόλεμος, αν κινδυνεύουμε από τους Τούρκους, κ.τ.λ., αλλά πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να μην πηγαίνουμε στην υπερβολή.
Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα δέχεται μια υβριδική επίθεση στα σύνορά της. Το να το γνωρίζουμε όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανησυχούμε και να φοβόμαστε ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν. Μπορεί τελικά και να επιδεινωθούν, αλλά δεν ωφελεί να αγχωνόμαστε.
Επίσης, είναι διαφορετικό το να επιθυμούμε να διατηρήσουμε τη χώρα μας ασφαλή, και είναι άλλο το να νιώθουμε ότι κινδυνεύει η εθνική μας ταυτότητα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι σημαντικό για μία χώρα να προστατεύει τα σύνορά της και να κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει την τάξη και την ασφάλεια στο εσωτερικό της. Αυτό όμως δεν συμβαδίζει αναγκαστικά με την ανησυχία για την εθνική ταυτότητα. Είναι σαν να θέλουμε να προστατέψουμε το σπίτι μας από κάποιον εισβολέα (και καλά κάνουμε), ενώ ταυτόχρονα ανησυχούμε για το αν είμαστε σωστοί, επαρκείς, άξιοι, αγαπητοί, συμπαθείς, κ.ο.κ. Άλλο η πρακτική αναγκαιότητα της αυτοπροστασίας και άλλο οι ταυτότητες (εθνικές ή ψυχολογικές).
Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών είναι σίγουρα πρωτόγνωρες, γενικά για ολόκληρο τον πλανήτη και ειδικότερα για την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άλλη χώρα στην Ευρώπη που να αντιμετωπίζει δύο τόσο σημαντικά θέματα ταυτόχρονα. Ούτε το Βέλγιο, ούτε η Ολλανδία, ούτε η Δανία, ούτε το Λουξεμβούργο, ούτε η Γαλλία, ούτε η Πορτογαλία, ούτε καμία άλλη χώρα δεν έχει να αντιμετωπίσει τόσο εχθρικές και απειλητικές διαθέσεις από το γείτονά της. Και όσο βαθιά και αν φτάνουν στη γεωπολιτική ανάλυση οι προθέσεις της Τουρκίας, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας κυριεύει το άγχος και η ανησυχία.
Λειτουργούμε πολύ καλύτερα όταν είμαστε ήρεμοι, έχοντας πλήρη επίγνωση των εμπειριών μας και των καταστάσεων που διαμορφώνονται, αλλά χωρίς τις υπερβολές της φαντασίας και των απειλών που αφορούν τις ταυτότητες. Μέσα από τέτοιες εμπειρίες γινόμαστε πιο συνειδητοί, αναπτύσσουμε δεξιότητες στη διαχείριση των εμπειριών μας που δεν θα αναπτύσσαμε διαφορετικά και αντιλαμβανόμαστε την εκπληκτική ικανότητα της προσαρμογής που διαθέτει έμφυτα το σύστημά μας.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
