Ένα βρέφος κοιτάει μόνο τον εαυτό του. Ένα παιδί αρχίζει και επεκτείνει την φροντίδα του και σε άλλους. Ένας ενήλικας κάνει οικογένεια, συμμετέχει στην κοινωνία και ο κύκλος της φροντίδας του έχει μεγαλώσει. Δηλαδή σταδιακά έχει μειωθεί ο εγωκεντρισμός του.
Όποιος ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, στο θέμα αυτό δεν είναι παρά ένα μωρό. Αυτό το κομμάτι του εαυτού του έχει μείνει στην ηλικία του ενός έτους. Αν ενδιαφέρεται μόνο για το πολύ στενό του περιβάλλον, είναι ένα παιδί. Αν ενδιαφερθεί για έναν ευρύ κύκλο ανθρώπων αρχίζει και πλησιάζει την ψυχολογική του ενηλικίωση. Αυτό το καταφέρνουν ελάχιστοι, γιατί χρειάζεται ανιδιοτελής αγάπη.
Ας το δούμε από άλλη πλευρά. Υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται μόνο για ό,τι υπάρχει στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους. Άλλοι ενδιαφέρονται και για την γειτονιά τους, για την συνοικία στην οποία κατοικούν, ή για την πόλη τους. Άλλοι ενδιαφέρονται για την πατρίδα τους και άλλοι για τον κόσμο όλο. Παρατηρούμε μια σταδιακή διεύρυνση του ενδιαφέροντος, της αγάπης και της συνείδησης. Ο ατομισμός είναι εξολοκλήρου εγωκεντρικός.
Ο τοπικισμός είναι πολύ περιορισμένος. Ο πατριωτισμός είναι μια κατάσταση συνείδησης ανώτερη από τον τοπικισμό, γιατί συμπεριλαμβάνει περισσότερους ανθρώπους. Η διαίρεση είναι μικρότερη. Η παγκοσμιότητα είναι η ανώτερη μορφή συνείδησης, διότι δεν κάνει καμία διαίρεση. Αγαπάει τους πάντες και τα πάντα, χωρίς διάκριση.
Η όποια ανώτερη μορφή συνειδητότητας δεν απορρίπτει τις κατώτερες, αλλά τις περιλαμβάνει και τις ενσωματώνει, ενώ ταυτόχρονα τις υπερβαίνει δημιουργικά. Π.χ. ένας πατριώτης, θα είναι και τοπικιστής, γιατί η πατρίδα είναι το άθροισμα πολλών τόπων, πόλεων και χωριών. Αν ο πατριώτης αγαπάει την πατρίδα του, αδιαφορώντας για την πόλη που κατοικεί, δεν είναι πατριώτης, διότι η πόλη του είναι μέρος της πατρίδας του και πρέπει να την αγαπήσει και αυτήν. Αν στραφεί ενάντια στην πόλη του τότε στρέφεται εναντίον ενός κομματιού της χώρας του.
Ο έχων παγκόσμια συνείδηση, πρέπει να αγαπήσει και την δική του πατρίδα, την πόλη του, την γειτονιά του, το σπίτι του, διότι όλα αυτά είναι λειτουργικά μέρη της παγκοσμιότητας, ανήκουν στην Γη την οποία αγαπάει. Θα αγαπήσει όμως και τις πατρίδες των άλλων, πράγμα που δεν μπορεί να το κάνει ένας πατριώτης. Άρα λοιπόν, ενσωματώνει τον πατριωτισμό, αλλά ταυτόχρονα τον υπερβαίνει γιατί ο σεβασμός του περιλαμβάνει όλους τους πατριωτισμούς και όλες τις πατρίδες.
Στην αρχαία Ελλάδα η μέση συνείδηση ήταν κυρίως τοπικιστική. Γι' αυτό είχαμε εμφύλιους πολέμους. Ορισμένοι είχαν επεκτείνει την συνείδησή τους σε όλη την ανθρωπότητα, αλλά όταν μια πόλη ετοίμαζε στρατό για να εισβάλει στην γειτονική, αυτοί οι ορισμένοι ήταν μάλλον στο περιθώριο. Ενίοτε τους δηλητηρίαζαν κιόλας.
Ο εγωκεντρικός είναι ένα μωρό, ο τοπικιστής είναι ένα παιδί, ο πατριώτης είναι ένας έφηβος και ο πολίτης της γης είναι ένας ενήλικας. Όλα αυτά συνδέονται με αναλογίες. Η ψυχολογική ωρίμανση αντανακλάται και στην ωρίμανση της κοινωνικής συνείδησης.
Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι η χειραφέτηση της προσωπικότητάς μας είναι μια διαδικασία πολυδιάστατη. Αφορά όλους τους τομείς της δραστηριότητάς μας. Αφορά τα συναισθήματά μας, την ιδεολογία μας, την θρησκεία μας, την συμπεριφορά μας στην οικογένεια και στην εργασία μας, τις κοινωνικές μας σχέσεις και ό,τι άλλο μπορούμε να φανταστούμε.
Υπάρχει η θρησκεία της φοβίας για το εξακόσια εξήντα έξη, η θρησκεία του μισογυνισμού και της υποβόσκουσας σεξουαλικής διαστροφής, η θρησκεία του δόγματος, του Βυζαντίου, του μίσους για τους Τούρκους, της αγάπης για τα όπλα (τα οποία τα «ευλογούν», για να μπορούν να σκοτώνουν καλύτερα), της θεολογικής διανόησης, της πίστης, της βαθύτερης κατανόησης, της αγάπης. Η μια θρησκεία σε μετατρέπει σε ψυχοπαθή, η άλλη σε άγιο.
Θα ρωτήσει κανείς ποια είναι η συγκεκριμένη μέθοδος για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια μεταμόρφωση. Υπάρχουν άφθονες τεχνικές, σχολές, σεμινάρια και βιβλία. Ο καθένας μπορεί να ψάξει και να βρει αυτό που του ταιριάζει περισσότερο. Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε για το τέλειο, ή για την αλήθεια, αλλά για αυτό που λειτουργεί και για όσο χρόνο λειτουργεί. Το μέτρο της αλήθειας είναι η αποτελεσματικότητα.
Και για κάθε άνθρωπο τα πράγματα διαφέρουν. Ωρίμανση σημαίνει διαφοροποίηση από την μάζα, από τα έθιμα και την κοινή γνώμη. Ο άνθρωπος γίνεται κύριος του εαυτού του και της συνείδησής του και είναι σε θέση να επιλέξει την μέθοδο που του ταιριάζει. Ακόμα θα μπορούσε κάποιος να δημιουργήσει την δική του προσωπική μέθοδο. Αυτό είναι κάτι το τελείως εξειδικευμένο και σε πολλές περιπτώσεις άκρως αποτελεσματικό για τον ίδιο, αν και είναι άχρηστο για όλους τους άλλους.
*users.spark.net.gr/~thalis
Διαβάστε επίσης:
