Ο νους -φυσική έδρα του οποίου είναι ο εγκέφαλος- είναι ένα προϊόν της εξέλιξης, όπως είναι και κάθε άλλη λειτουργία ή όργανο στο ανθρώπινο σώμα. Οι σκέψεις, η φαντασία, οι αναμνήσεις, οι πεποιθήσεις, κ.τ.λ, αποτελούν προϊόντα της λειτουργίας του νου.
Για να κατανοήσουμε γιατί ο νους μάς δημιουργεί τόσα πολλά προβλήματα, μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με τα χέρια, που και αυτά αποτελούν προϊόντα της βιολογικής εξέλιξης.
Με τα χέρια μπορούμε να χτίσουμε σχολεία, νοσοκομεία, να φτιάξουμε φάρμακα, ρούχα, φαγητό, ή μπορούμε να σκοτώσουμε άλλους ανθρώπους και ζώα και να καταστρέψουμε τη φύση. Όταν η εξέλιξη δημιούργησε τα χέρια δεν υπήρχαν οδηγίες χρήσης για το πώς πρέπει να χρησιμοποιούνται.
Το ίδιο ισχύει και για τον νου. Ο νους είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο, προϊόν της εξέλιξης, που μας επιτρέπει να δημιουργούμε εκπληκτικά πράγματα, ή να κατασκευάζουμε όπλα για να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας.
Ο τρόπος χρήσης τόσο του νου όσο και των χεριών, διαμορφώνεται από την ίδια την εξέλιξη. Η αλληλεπίδραση των οργανισμών με το περιβάλλον τους είναι αυτή που καθορίζει ποιος τρόπος χρήσης είναι ο πιο ωφέλιμος για την επιβίωση.
Στην εποχή μας για πρώτη φορά αρχίζουμε και αντιλαμβανόμαστε -σε ένα κάπως συλλογικό επίπεδο- ότι κάποιοι τρόποι χρήσης του νου είναι εξαιρετικά επιβλαβείς και καταστροφικοί. Αυτό το συμπέρασμα αποτελεί πάλι μια λειτουργία του ίδιου του νου, ο οποίος επεξεργάζεται τα δεδομένα των εμπειριών και μαθαίνει τι είναι χρήσιμο και τι επιβλαβές.
Όλοι οι πόλεμοι, οι συγκρούσεις, ο φανατισμός, η εκμετάλλευση, η αδικία, οι ανισότητες, ακόμα και πολλές ψυχολογικές διαταραχές, είναι προϊόντα του νου. Προέρχονται από σκέψεις που δεν εξυπηρετούν πρακτικούς σκοπούς ή σκοπούς κατανόησης, αλλά εξυπηρετούν τα συμφέροντα ενός άλλου φανταστικού προϊόντος που είναι ο εγωικός εαυτός, ο οποίος δεν αναφέρεται ούτε στο σώμα, ούτε στην επίγνωση (ή συνείδηση).
Τι μας μένει να κάνουμε; Να μάθουμε να παρατηρούμε τον νου, για να γνωρίσουμε πώς λειτουργεί και ποιος είναι ο χρήσιμος και ποιος ο επιβλαβής τρόπος χρήσης του. Χωρίς την παρατήρηση και τη γνώση για το πώς λειτουργεί, είναι σαν να δίνουμε ένα υπερόπλο σε έναν πίθηκο. Πιθανότατα και ο πίθηκος κάποια στιγμή θα μάθει, αλλά σίγουρα πρώτα θα προκαλέσει μεγάλες καταστροφές.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
