Κάποτε
ένας βασιλιάς προκάλεσε τον Βούδα να αποδείξει ότι η ζωή ενός
φωτισμένου ενέχει περισσότερη ευτυχία απ’ ό,τι η ζωή ενός μονάρχη. Ήθελε
να μάθει πώς ήταν δυνατόν κάτι τέτοιο.
Στο
κάτω-κάτω ένας βασιλιάς μπορούσε να έχει ό,τι επιθυμούσε: πλούτο,
εξουσία, πολλές όμορφες συζύγους, ενώ ο Βούδας δεν είχε τίποτα άλλο
εκτός από τα ρούχα που φορούσε και ένα κύπελλο που χρησιμοποιούσε για να
ζητιανεύει την τροφή του.
Ο
Βούδας, σε απάντηση των ισχυρισμών του βασιλιά, τον ρώτησε αν μπορούσε
να καθίσει ήσυχα, νιώθοντας ικανοποίηση και ευτυχία, για μία ώρα. Ο
βασιλιάς τού απάντησε ότι μπορούσε να το κάνει. Ύστερα ο Βούδας τον
ρώτησε αν πίστευε ότι θα μπορούσε να καθίσει χωρίς να δυσανασχετήσει για
μια μέρα. "Όχι", απάντησε με ειλικρίνεια ο βασιλιάς, του ήταν αδύνατο
να καθίσει για μία ολόκληρη μέρα χωρίς να δυσανασχετήσει και να
εκνευριστεί. Κατόπιν αυτού ο Βούδας είπε στο βασιλιά ότι μπορούσε αν
ήθελε να καθίσει για επτά ημέρες και επτά νύχτες σε απόλυτη
αυτοσυγκέντρωση και ευδαιμονία, δίχως την παραμικρή ανάγκη να κάνει
κάτι.
Στην
πραγματικότητα η ζωή του Βούδα ήταν γεμάτη και δραστήρια, μια ζωή
ανιδιοτελούς βοήθειας προς τους άλλους. Αυτό που προσπαθούσε να κάνει
κατανοητό ήταν ότι δεν χρειαζόταν να κάνει κάτι για να νιώσει καλά. Ήταν πλήρης από μόνος του και
όταν ενεργούσε το κίνητρό του ήταν η συμπόνια και όχι η ανάγκη να
επιβάλει τις απόψεις του, ή ν’ αποδείξει κάτι, ή ακόμα ν’ ανακουφίσει
μια αίσθηση ανεπάρκειας.
Σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Βούδα οι πράξεις μας δε δύνανται σε ουδεμία περίπτωση να διαχωριστούν από τη νοητική κατάσταση από την οποία πηγάζουν.
Αυτή είναι η κεντρική ιδέα πίσω όχι μόνο από τον διαλογισμό, αλλά και
τον ίδιο τον βουδισμό. Αν οι ενέργειές μας βασίζονται σε ένα εσωτερικό
αίσθημα δυσαρέσκειας τότε, εν καιρώ, θα ενισχύσουν τα ίδια τα
συναισθήματα δυσαρέσκειας που προσπαθούμε να αποφύγουμε.
Εντούτοις, ο
διαλογισμός είναι ένα μέσο που μας βοηθάει να γίνουμε όλο και πιο
συνειδητοποιημένοι και να εδραιώσουμε μια θετική συναισθηματική στάση.
Έχοντας αυτή τη βάση μπορούμε να ενεργούμε με έμπνευση και
δημιουργικότητα κάνοντας πράγματα που θα βοηθούν και εμάς και τους
άλλους. Το μόνο πράγμα που χρειάζεται να κάνουμε είναι να δίνουμε λίγο
περισσότερη προσοχή στη νοητική μας κατάσταση και να την ενθαρρύνουμε να
ακολουθήσει συγκεκριμένες κατευθύνσεις.
Έτσι,
διαλογισμός είναι η τέχνη τού να γνωρίζει κανείς το νου του· να
γνωρίζει τις νοητικές και συναισθηματικές του καταστάσεις· να γνωρίζει
τον εαυτό του σε όλο και μεγαλύτερο βάθος. Με
βάση αυτή την αυτογνωσία θα μπορέσουμε να ενθαρρύνουμε την επίγνωση και
την καλοσύνη, οι οποίες θα επιφέρουν μια αίσθηση πληρότητας και
ικανοποίησης στη ζωή μας και θα αποτελέσουν το ελατήριο για να ενεργούμε
με κίνητρο τη συμπόνια. Σιγά-σιγά θα δημιουργήσουμε έναν ενάρετο κύκλο,
όπου οι νοητικές καταστάσεις της διαύγειας και της καλοσύνης θα οδηγούν
σε θετικές πράξεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα επιφέρουν θετικές
νοητικές καταστάσεις.
Ο
βουδισμός αντιμετωπίζει τις νοητικές μας καταστάσεις με ένα ιδιαίτερα
απλό και άμεσο τρόπο. Πολύ απλά ισχυρίζεται ότι όλες οι πράξεις μας,
συμπεριλαμβανομένων και των πράξεων του νου –των σκέψεών μας– έχουν μια
επίδραση πάνω μας. Παρομοιάζει το νου –τις νοητικές μας καταστάσεις– με
μια φωτιά. Η φωτιά χρειάζεται να τροφοδοτείται, πρέπει συνεχώς να
βρίσκουμε καύσιμα για να τη διατηρήσουμε. Και τα καύσιμα με τα οποία
τροφοδοτούμε το νου και την καρδιά, είναι απλά ό,τι συμβαίνει μέσα μας,
οι συνηθισμένες σκέψεις και τα συναισθήματα στα οποία εντρυφούμε, ο
γενικότερος τρόπος ζωής μας.
Μια
φωτιά μπορεί να είναι δυνατή και λαμπερή ή πυκνή και σκοτεινή,
αναδύοντας σύννεφα δύσοσμης αιθάλης που μας πνίγουν και μας τυφλώνουν.
Τα πάντα εξαρτώνται από το είδος των καυσίμων που θα χρησιμοποιήσουμε.
Συνήθως έχουμε την εντύπωση ότι δεν έχουμε περιθώρια επιλογής, ότι ο
νους διαθέτει ένα δικό του «ιθύνοντα» νου. Αλλά με υπομονή και άσκηση θα
συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε περιθώρια επιλογής. Διαμέσου του
διαλογισμού μπορούμε να επιτύχουμε μια ολοένα και μεγαλύτερη αίσθηση
ελευθερίας και σιγά-σιγά να γίνουμε κύριοι του εαυτού μας.
Αυτή
η αργή διαδικασία αύξησης της συνειδητότητας και προαγωγής των
καλύτερων στοιχείων μας είναι η βουδιστική ατραπός του διαλογισμού.
Μερικές φορές μάλιστα αποκαλείται «η ατραπός του πολεμιστή». Αυτό
συμβαίνει γιατί προαπαιτείται μεγάλο θάρρος. Είναι το θάρρος που πρέπει να έχει κανείς για να είναι έτοιμος να συναντήσει τον εαυτό του.
*Από το βιβλίο "Change your mind", Paramananda, Windhorse Publications
Μετάφραση: Σπύρος Δόικας
Διαβάστε επίσης:
