Η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί είναι "τι γνωρίζουμε βιωματικά γι' αυτό που ονομάζουμε σώμα". Αυτό που γνωρίζουμε είναι μόνο κάποιες αισθήσεις. Είναι οι πέντε αισθήσεις της αντίληψης (η όραση, η ακοή, η όσφρηση, η γεύση, η αφή) και διάφορες άλλες αισθήσεις, όπως τα συναισθήματα, ο πόνος, το μούδιασμα, η πείνα, η δίψα, κ.ά. Πέρα από αυτές τις αισθήσεις, δεν υπάρχει κάτι άλλο που να μαρτυρά την ύπαρξη ενός σώματος.
Η έννοια του σώματος αποτελεί μια απόπειρα του νου να πακετάρει όλες αυτές τις αισθήσεις σε μια συμπαγή δομή. Έτσι δημιουργείται η εντύπωση ότι το σώμα είναι κάτι το σταθερό, αν όχι σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, τουλάχιστον για μικρές και σύντομες χρονικές περιόδους. Αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το σώμα, ούτε σε διάρκεια ετών, ούτε δευτερολέπτων, δεν είναι μια σταθερή και αμετάβλητη δομή. Ακόμα και το γενετικό υλικό, το DNA, αλλάζει με τα χρόνια, αφού υπόκειται σε μεταλλάξεις (άλλοτε ουδέτερες ή θετικές, και άλλοτε αρνητικές που προκαλούν ασθένειες).
Ποια είναι η σχέση λοιπόν που έχουμε με το σώμα; Είναι η σχέση που έχουμε με τις αισθήσεις, έτσι όπως τις αντιλαμβανόμαστε και τις αναγνωρίζουμε. Και η επόμενη ερώτηση-κλειδί είναι: "Ποιος αντιλαμβάνεται τις αισθήσεις;". Και η απάντηση είναι (αν δεν θέλουμε να ανατρέξουμε στη μνήμη και να απαντήσουμε με μια λέξη): "Κάποιος (ή κάτι) που είναι πάντα παρών και αντιλαμβάνεται την ύπαρξη όλων των αισθήσεων που αλλάζουν συνεχώς".
Όταν αποδομούμε βιωματικά αυτό που ονομάζουμε σώμα και βλέπουμε ότι το μόνο που γνωρίζουμε τελικά είναι η ύπαρξη κάποιων αισθήσεων, είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουμε ότι ένα σώμα δεν έχει ταυτότητες, ρόλους ή ταμπέλες. Αυτό που γνωρίζουμε σε όλη μας τη ζωή για το σώμα είναι μόνο κάποιες αισθήσεις που αποδίδονται σε κάποιες λειτουργίες που συμβαίνουν από μόνες τους, αυτόματα, καθώς λειτουργούν τα διάφορα όργανα, οι ιστοί και τα κύτταρα.
Οποιαδήποτε απόπειρα επιδιώκει να επιβάλει στο σώμα μια ταυτότητα, ένα ρόλο ή μια ταμπέλα, είναι προϊόν της φαντασίας και θα πρέπει να εξετάζεται από πρακτικής άποψης. Για παράδειγμα, τα ονόματα που χρησιμοποιούμε πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα χρησιμοποιούμε για πρακτικούς λόγους και να μην έχουμε την εντύπωση ότι υπάρχει κάποιος που είναι το όνομα που έχει δοθεί στο συγκεκριμένο σώμα. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο κάθε νους μπορεί να κατανοήσει κατά πόσο ωφελούν οι διάφορες ταυτότητες (εθνικές, θρησκευτικές, πολιτικές, κομματικές, οπαδικές, ψυχολογικές, κ.ά), οι ρόλοι ("εγώ πρέπει να συμπεριφέρομαι έτσι για να είμαι σωστός") και οι ταμπέλες ("εγώ είμαι όμορφος, άσχημος, καλύτερος από τον άλλον επειδή έχω πιο γυμνασμένο σώμα", κ.ο.κ).
Εξετάζοντας τη σχέση μας με το σώμα, είναι σαν να εξετάζουμε τη σχέση μας με τη ζωή, αφού όλες οι εμπειρίες στη ζωή μας περνάνε από το σώμα, είτε είναι σκέψεις που εκφράζονται με συμπεριφορές και σωματοποιήσεις, είτε αισθήσεις και συναισθήματα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι όλες οι εμπειρίες είναι παροδικά φαινόμενα και δεν είναι σταθερές αλήθειες ή μόνιμες καταστάσεις. Όλες οι εμπειρίες αναγνωρίζονται από κάτι που είναι πάντα παρόν και το οποίο, με λίγη μόνο εξερεύνηση, ανακαλύπτουμε ότι είναι αυτό που ζει αυτή τη ζωή. Αυτό είμαστε.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
