Ο λόγος που η μεταμόρφωση συμβαίνει με σχετικά αργούς ρυθμούς, είναι ότι αυτό που πρέπει να αλλάξει αποτελεί τα σημερινά θεμέλια των κοινωνιών, δηλαδή τον τρόπο αλληλεπίδρασης των ανθρώπων. Ακριβώς επειδή οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι ο αληθινός τους εαυτός δεν είναι οι ταυτότητες και οι πεποιθήσεις, σχετίζονται μεταξύ τους ως φανταστικοί χαρακτήρες με ταυτότητες ("εγώ είμαι έτσι, εσύ είσαι αλλιώς") και πάνω σ' αυτές τις σχέσεις έχουν δομηθεί όλοι οι κοινωνικοί τομείς (η πολιτική, η οικονομία, η αγορά εργασίας, η παιδεία, κ.τ.λ).
Η μεταμόρφωση έγκειται στη μετάβαση από το "εγώ είμαι ο τάδε και είμαι έτσι", στο "οι εμπειρίες και οι λειτουργίες του σώματος και του νου είναι παρατηρούμενα φαινόμενα, και αν πρέπει να εντοπίσω κάπου ένα εγώ, αυτό το εντοπίζω στην επίγνωση (ή Εαυτό, ή συνείδηση) και όχι στο σώμα ή τις σκέψεις". Αυτή η μετάβαση υποδηλώνει ότι πρέπει να διαλυθούν όλες οι ταυτότητες: οι ψυχολογικές, οι κοινωνικές, οι πολιτικές, οι επαγγελματικές, οι εθνικές, οι θρησκευτικές, οι οπαδικές και όποιες άλλες έχει δημιουργήσει η φαντασία.
Όσοι θέλουν να απαλλαγούν από κάποιες ταυτότητες (π.χ. κάποιες ψυχολογικές που τους κάνουν δυσλειτουργικούς - "είμαι κατώτερος των άλλων, είμαι ανάξιος, είμαι ανεπαρκής"), αλλά θέλουν να κρατήσουν κάποιες άλλες (π.χ. την εθνική ή τη θρησκευτική τους ταυτότητα), δεν έχουν αντιληφθεί το μέγεθος της απατηλής φύσης των ταυτοτήτων.
Δεν υπάρχουν αληθινές ταυτότητες. Μόλις το Είμαι της επίγνωσης ταυτιστεί με μία πεποίθηση και γίνει "είμαι κάτι, είμαι κάπως, είμαι αυτός/ή", αναλαμβάνει την κυριαρχία του σώματος και του νου η εγωική ταυτότητα, το εγώ. Με το που αναλαμβάνει το εγώ, επισκιάζεται η επίγνωση των εμπειριών και αρχίζουν τα αισθήματα διαχωρισμού, ανεπάρκειας και ανασφάλειας. Αυτά οδηγούν σε συμπεριφορές που ξεκινούν από την επιθυμία για διόγκωση, αυτοεπιβεβαίωση, κυριαρχία, έλεγχο, καταπίεση του άλλου, εκμετάλλευση, απληστία, επιθετικότητα και καταλήγουν στη δημιουργία ολόκληρων συστημάτων που έχουν ως σκοπό να νιώσει το εγώ πλήρες και ασφαλές.
Όταν όμως υπάρχουν πολλά εγώ (αφού υπάρχουν πολλές ταυτότητες), εμφανίζονται και οι συγκρούσεις, γιατί το κάθε εγώ ικανοποιείται από διαφορετικά συμφέροντα. Το κάθε εγώ έχει άλλα κριτήρια για το τι είναι σωστό και τι λάθος, τι είναι καλό και τι κακό, πότε είναι επαρκή τα πλούτη ή ο ζωτικός χώρος, και όπου τα συμφέροντα αντικρούονται μεταξύ τους είναι πολύ εύκολο να ξεσπάσει μια σύγκρουση.
Σε συλλογικό επίπεδο, όταν αρκετά εγώ συντονίζονται και εναντιώνονται σε άλλα εγώ που έχουν διαμορφωθεί από διαφορετικές πεποιθήσεις και ταυτότητες, ξεσπάει ένας πόλεμος. Γι' αυτό οι περισσότεροι πόλεμοι ξεσπάνε στις περιοχές του πλανήτη όπου οι πληθυσμοί είτε έχουν διαφορετικές ταυτότητες (εθνικές, θρησκευτικές, κ.ά), είτε οι ταυτότητες δεν είναι επαρκώς διαμορφωμένες, είτε υπάρχουν μειονότητες σε γειτονικές χώρες που δίνουν την αφορμή για εισβολή με το πρόσχημα της προστασίας τους. Εκεί όπου υπάρχει ομοιομορφία ταυτοτήτων υπάρχει και ενότητα (επιφανειακή και εγωική μεν, αλλά ικανή να αποτρέπει κάποια είδη συγκρούσεων). Βέβαια, στους εμφύλιους πολέμους δημιουργούνται συγκρούσεις γιατί εμφανίζονται νέες ταυτότητες που διαχωρίζουν πάλι τα εγώ και διαρρηγνύουν την επιφανειακή εγωική ενότητα. Η ενότητα που οφείλεται στην κοινή εθνική και θρησκευτική ταυτότητα διαλύεται, γιατί παρεισφρέει μια νέα ταυτότητα, π.χ. ιδεολογική ή κομματική. Οι άνθρωποι διαχωρίζονται πάλι και πολεμούν μεταξύ τους.
Ο μηχανισμός της ταύτισης που δημιουργεί τα παραπάνω φαινόμενα αποτελεί το αντίθετο της αγάπης. Αγάπη σημαίνει αναγνωρίζω την κοινή φύση σε όλους τους ανθρώπους, πράγμα που συνεπάγεται αποδοχή και, πάνω απ' όλα, γνώση της φύσης του Εαυτού. Εγώ και αγάπη δεν πάνε μαζί. Ή θα κυριαρχεί το ένα, ή το άλλο. Όταν κυριαρχεί το εγώ, σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει χάσει την επαφή με την επίγνωση των εμπειριών του και κυριαρχείται από έναν νου γεμάτο ταυτότητες και κριτική. Όταν κυριαρχεί η αγάπη, σημαίνει ότι ο άνθρωπος ζει ως η επίγνωση των εμπειριών και των λειτουργιών του σώματος και του νου, χωρίς να αποδίδει τις εμπειρίες και τις λειτουργίες αυτές σε φανταστικούς χαρακτήρες ("εγώ, εσύ, ο άλλος"). Είναι βέβαια χρήσιμο να προσδιορίζουμε ποιο σώμα κάνει τι, αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι οι προσωπικές αντωνυμίες δεν αντιστοιχούν σε ταυτότητες, αλλά μόνο σε σώματα που λειτουργούν αυτόματα.
Οι μόνες περιπτώσεις όπου το εγώ συνυπάρχει με την αγάπη είναι, πρώτον, όταν σε κάποιον αρχίζει η επίγνωση να αποδέχεται όλα τα ασυνείδητα προϊόντα της ταύτισης και, δεύτερον, όταν κάποιος γίνεται αποδεκτός από κάποιον άλλον, μαζί με όλες τις συμπεριφορές και τα συμπτώματά του που αποτελούν προϊόντα της ταύτισης. Μέχρι να επικρατήσει λοιπόν αυτή η νέα αντίληψη στον κόσμο, έχουμε δύο επιλογές: ή μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε τα όσα συμβαίνουν μέσα μας, ή μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε τους άλλους. Και χωρίς το πρώτο, το δεύτερο αποκλείεται.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
