Ο παρακάτω διάλογος μεταξύ ενός Υπουργού Παιδείας και ενός συμβούλου του, παρουσιάζει συνοπτικά τα οφέλη και τα εμπόδια στην υλοποίηση μίας εκ των σημαντικότερων προτάσεων που αφορούν την εκπαίδευση των ανθρώπων: την ένταξη ενός βιωματικού μαθήματος αυτογνωσίας στα σχολεία.
Σύμβουλος: Κύριε Υπουργέ, ίσως δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να εντάξουμε ένα μάθημα αυτογνωσίας στα σχολεία. Τα παιδιά βιώνουν διάφορες καταστάσεις και δεν ξέρουν πώς να τις αντιμετωπίσουν. Άλλα έχουν άγχος, άλλα κατάθλιψη, άλλα είναι επιθετικά, άλλα δεν έχουν παρέες, άλλα είναι θύματα εκφοβισμού, άλλα καπνίζουν και πίνουν.
Υπουργός: Φυσιολογικά είναι όλα αυτά. Παιδιά είναι. Κάποια θα είναι έτσι και κάποια άλλα αλλιώς.
Σύμβουλος: Ναι, αλλά είναι και άλλα που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο σπίτι και δεν ασχολείται κανείς μαζί τους. Δεν υπάρχει κανείς να τα προστατέψει. Και μετά, ως ενήλικες, αγχώνονται ή εμφανίζουν κατάθλιψη και δεν ξέρουν τι φταίει. Όλα αυτά ξεκινάνε από την παιδική ηλικία. Δεν προκύπτουν έτσι ξαφνικά. Δεν θα ήταν σωστό να εκπαιδεύονται τα παιδιά απ' το σχολείο και να αναπτύσσουν δεξιότητες που θα τους βοηθάνε μετά σε όλη τους τη ζωή;
Υπουργός: Όλοι οι άνθρωποι έχουν προβλήματα. Τι να κάνουμε τώρα; Δεν μπορούμε να τα λύσουμε όλα.
Σύμβουλος: Θα μπορούσαν να μαθαίνουν τα παιδιά να χαλαρώνουν. Κάποιες ασκήσεις αναπνοής, ή και διαλογισμό ίσως.
Υπουργός: Διαλογισμό; Ξέρεις τι αντιδράσεις θα υπάρξουν;
Σύμβουλος: Ναι, αλλά τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια των αντιδράσεων.
Υπουργός: Και άντε και έμαθαν να χαλαρώνουν. Και μετά τι;
Πολίτης: Δεν είναι μόνο αυτό. Τα παιδιά δεν ξέρουν τίποτα για τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις, τα συναισθήματα και πώς αυτά καθορίζουν τις επιλογές και τις συμπεριφορές τους. Νομίζουν ότι οι συμπεριφορές είναι ηθελημένες. Ότι πίσω από κάθε συμπεριφορά υπάρχει μία συνειδητή απόφαση. Αλλά οι επιστήμονες άλλα λένε.
Υπουργός: Τι λένε;
Σύμβουλος: Ότι οι σκέψεις είναι προϊόντα της λειτουργίας του νευρικού συστήματος και κανείς δεν ελέγχει το νευρικό σύστημα. Το νευρικό σύστημα λειτουργεί όπως και τα άλλα συστήματα του οργανισμού, αυτόματα. Άρα οι σκέψεις είναι και αυτές αυτόματες. Δεν θα ήταν καλό να μαθαίνουμε στα παιδιά πώς να ζουν περισσότερο συνειδητά, ως παρατηρητές των σκέψεων, αντί να πιστεύουν την κάθε σκέψη ως αληθινή;
Υπουργός: Και τι θα γίνει αν το μάθουν αυτό; Δεν θα έχουν πια προβλήματα στη ζωή τους;
Σύμβουλος: Θα έχουν, αλλά πολύ λιγότερα. Πολλές ασθένειες και πολλά ψυχοσωματικά συμπτώματα προκαλούνται από αυτές τις σκέψεις. Πολλοί φόβοι, ανασφάλειες και διαταραχές οφείλονται στο ότι ζούμε απορροφημένοι από τα φανταστικά σενάρια του νου. Ακόμα και τα ασφαλιστικά ταμεία θα επιβαρύνονταν πολύ λιγότερο αν οι πολίτες είχαν μια καλύτερη ψυχική υγεία.
Υπουργός: Ωραία. Πες πως το κάνουμε και τα παιδιά ζουν λίγο καλύτερα. Και τι έγινε;
Σύμβουλος: Τα οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στην ψυχική υγεία. Κάποιος που γνωρίζει τον εαυτό του δεν παρασύρεται από τα αυτόματα μοτίβα σκέψεων μέσα του που προέρχονται από το παρελθόν, από την ανατροφή που είχε και τις πεποιθήσεις που υιοθέτησε από άλλους. Ξέρει καλύτερα τι θέλει στη ζωή του, αλληλεπιδρά πιο ισορροπημένα με τους συνανθρώπους του, είναι πιο δημιουργικός, ζει πιο γαλήνια και με λιγότερο φόβο.
Υπουργός: Όταν λες με λιγότερο φόβο, τι εννοείς;
Σύμβουλος: Εννοώ ότι δεν μπορεί να πέσει θύμα εκμετάλλευσης, παραπλάνησης ή εκβιασμού. Ακόμα και η βία οφείλεται στο ότι ζούμε ασυνείδητα. Φανατιζόμαστε, ψάχνουμε να βρούμε την ασφάλεια σε ομάδες που δρουν με αγελαία ένστικτα, πιστεύουμε σε δεισιδαιμονίες και διακρίσεις, και όλα αυτά επειδή έχουμε άγνοια για τα θέματα που αφορούν την ανθρώπινη φύση. Αντί να γνωρίζουμε ποια είναι η πραγματική φύση του εαυτού, ζούμε με ψεύτικες ταυτότητες.
Υπουργός: Τι ταυτότητες;
Σύμβουλος: Εθνικές, θρησκευτικές, κοινωνικές, ψυχολογικές... Οι άνθρωποι νιώθουν ανεπαρκείς χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος. Νιώθουν ότι δεν είναι αρκετά καλοί έτσι όπως είναι και ζουν με αυτές τις ταυτότητες για όλη τους τη ζωή. Και φυσικά δεν μπορούν ποτέ να ηρεμήσουν και να ζήσουν ελεύθεροι. Και όλα αυτά περνάνε από τη μια γενιά στην άλλη. Με ένα μάθημα αυτογνωσίας, θα μπορούσαμε ως ένα βαθμό να μειώσουμε την περιττή δυστυχία που οφείλεται στην άγνοια για το πώς λειτουργεί ο νους και το σώμα μας.
Υπουργός: Δηλαδή, μου λες ότι οι άνθρωποι έτσι θα είναι πιο υγιείς, πιο ευτυχισμένοι, θα φοβούνται λιγότερο και θα ζουν πιο αρμονικά μεταξύ τους;
Σύμβουλος: Ναι.
Υπουργός: Επίσης, δεν θα φανατίζονται και δεν θα παρασύρονται από πολιτικούς ή θρησκευτικούς ηγέτες;
Σύμβουλος: Ναι, και θα ζουν με περισσότερη αγάπη και συμπόνια.
Υπουργός: Και τι όφελος θα έχουμε εμείς;
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
