Το ασυνείδητο, που εκφράζεται με την ταύτιση της συνειδητότητας με τις σκέψεις, "υπάρχει" επειδή απουσιάζει η επίγνωση. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ως μια οντότητα, γι' αυτό και οι νευροεπιστήμονες μιλάνε όλο και περισσότερο για την ασυνείδητη δραστηριότητα του νου και όχι για το ασυνείδητο. Η ασυνείδητη δραστηριότητα είναι σαν τα γεγονότα που συμβαίνουν σε έναν χώρο όπου απουσιάζει το φως. Όταν απουσιάζει το φως δεν σταματάνε τα πάντα να λειτουργούν. Πολλά πράγματα συνεχίζουν να συμβαίνουν, απλά δεν υπάρχει το φως για να τα φωτίσει και να κάνει δυνατή την παρατήρησή τους.
Το ίδιο συμβαίνει και με την επίγνωση. Η ασυνείδητη δραστηριότητα είναι η νοητική δραστηριότητα του νου κατά την οποία απουσιάζει η επίγνωση. Δηλαδή απουσιάζει η γνώση της ύπαρξης (η αναγνώριση) αυτής της δραστηριότητας. Οι λέξεις "επίγνωση" και "αναγνώριση" εμπεριέχουν τις λέξεις "γνώση" και "γνωρίζω", γιατί αυτοί είναι οι παράγοντες που καθορίζουν τη συνειδητή ζωή και την ξεχωρίζουν από την ασυνείδητη.
Όταν λοιπόν απουσιάζει η επίγνωση, συμβαίνει η ταύτιση με τις σκέψεις, δηλαδή η ασυνείδητη δραστηριότητα του νου που οδηγεί στην ψευδαίσθηση της ύπαρξης ενός Εγώ (ενός ψευδούς εγωικού εαυτού) γύρω από το οποίο περιστρέφονται οι σκέψεις ("εγώ είμαι ανεπαρκής, εγώ είμαι κατώτερος, εγώ ελέγχω, η ζωή μου είναι χάλια, η εικόνα μου δεν μου αρέσει, οι άλλοι με απορρίπτουν, οι άλλοι με κρίνουν", κ.ο.κ). Γι' αυτό λέμε και ότι ζούμε ασυνείδητα - επειδή δεν είμαστε παρόντες, ως επίγνωση, ώστε να αναγνωρίζουμε τις σκέψεις που δημιουργούνται.
Με τον ίδιο τρόπο που η απουσία του φωτός δημιουργεί την εντύπωση ότι υπάρχει το σκοτάδι, έτσι και η απουσία της επίγνωσης δημιουργεί την εντύπωση ότι υπάρχει ο εγωικός εαυτός. Τι κάνουμε όμως αν θέλουμε να διώξουμε το σκοτάδι; Το πολεμάμε; Προσπαθούμε να το αλλάξουμε; Όχι. Απλά φέρνουμε το φως. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με την ασυνείδητη δραστηριότητα του νου. Δεν έχει νόημα να την πολεμάμε ή να προσπαθούμε να την αλλάξουμε. Απλά φέρνουμε την επίγνωση και το σύστημα αυτορρυθμίζεται. Όπως έχει πει και ο Νισαργκαντάττα: "Είναι στη φύση τού ψεύτικου να εξαφανίζεται όταν αναγνωρίζεται ως τέτοιο".
Αυτό που μας εμποδίζει να δούμε την απατηλή φύση του σκοταδιού είναι ο ίδιος ο νους ο οποίος κρίνει το σκοτάδι ως κακό ή ανεπιθύμητο. Με το που γίνεται αυτή η κριτική, το σκοτάδι αποκτάει υπόσταση με συγκεκριμένες ιδιότητες. Και αφού πιστεύουμε τον νου (ταυτιζόμαστε μ' αυτόν), αρχίζει η μάχη για την εξάλειψη του σκοταδιού και ακολουθούν τα συμπτώματα των εσωτερικών συγκρούσεων.
Αυτό που πρέπει να αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε είναι ότι οι σκέψεις δεν προέρχονται από κάποιον εγωικό εαυτό - γι' αυτό και η φράση "εγώ σκέφτομαι" είναι λάθος. Οι σκέψεις απλά συμβαίνουν, εμφανίζονται και εξαφανίζονται μόνες τους. Όταν από αυτή τη διαδικασία απουσιάζει η επίγνωση, τότε λαμβάνει χώρα η ταύτιση με τις σκέψεις και δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι "εμείς σκεφτόμαστε", "εμείς αποφασίζουμε", "εμείς ελέγχουμε", κ.ο.κ.
Η φύση της πραγματικότητας, στο επίπεδο του Είναι, είναι η αγάπη και η ευτυχία, κάτι που συχνά παρομοιάζεται με φως. Στο επίπεδο του Γίγνεσθαι, η φύση της πραγματικότητας είναι η δημιουργία και η ροή. Με άλλα λόγια, όλα συμβαίνουν με αγάπη και ευτυχία όταν ζεις συνειδητά. Όταν ζεις ασυνείδητα προσπαθείς να ελέγχεις τα πάντα και δεν μπορείς να αφεθείς στη ροή της ζωής.
Γι' αυτό την τάση για έλεγχο τη συναντάμε τόσο στο άγχος (θα θέλαμε να ελέγχουμε το μέλλον), όσο και στην κατάθλιψη (θα θέλαμε να ελέγχουμε το παρελθόν, με την έννοια ότι θα θέλαμε το παρελθόν να ήταν διαφορετικό από αυτό που ήταν). Όταν ζούμε στο παρόν, συνειδητά, με αποδοχή και όχι με αντίσταση απέναντι στις εμπειρίες μας, αυτά τα εγωικά συμπτώματα εξαφανίζονται.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
