Πρακτικά, η αιτία της δυστυχίας μας έγκειται στην αδυναμία μας να διαχωρίζουμε τον αληθινό μας εαυτό από τα παροδικά "εγώ" στις καθημερινές εμπειρίες. Για παράδειγμα, οι φράσεις "εγώ φοβάμαι" και "εγώ έχω επίγνωση ότι νιώθω το συναίσθημα του φόβου", αποτελούν δύο εντελώς διαφορετικές στάσεις απέναντι στην ίδια εμπειρία.
Η πρώτη φράση εκφράζει την ταύτισή μας με το συναίσθημα, κάτι που δημιουργεί την ψευδαίσθηση μιας ταυτότητας, ενός εγωικού εαυτού, που φοβάται, ενώ η δεύτερη φράση είναι αυτή που εκφράζει αντικειμενικά την εμπειρία του φόβου. Το πρώτο "εγώ" αντιστοιχεί σε μια ψεύτικη οντότητα, ενώ το δεύτερο "εγώ" αντιστοιχεί στην επίγνωση που αναγνωρίζει τον εαυτό της ως επίγνωση.
Όταν περιοριζόμαστε έτσι σε μία ταυτότητα, η επίγνωση χάνεται. Γι' αυτό λέμε "απορροφήθηκα από τις σκέψεις μου", ή "χάθηκα μέσα στις σκέψεις μου". Στην πραγματικότητα, οι σκέψεις είναι φτιαγμένες από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένη και η επίγνωση. Δεν είναι τυχαίο που η επίγνωση έχει παρομοιαστεί από πολλούς πνευματικούς δασκάλους -από την αρχαιότητα κιόλας- με την κενότητα, το τίποτα, το Είναι, το αιώνιο, την απόλυτη γνώση, το άμορφο και το ένα.
Όταν περιοριζόμαστε έτσι σε μία ταυτότητα, η επίγνωση χάνεται. Γι' αυτό λέμε "απορροφήθηκα από τις σκέψεις μου", ή "χάθηκα μέσα στις σκέψεις μου". Στην πραγματικότητα, οι σκέψεις είναι φτιαγμένες από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένη και η επίγνωση. Δεν είναι τυχαίο που η επίγνωση έχει παρομοιαστεί από πολλούς πνευματικούς δασκάλους -από την αρχαιότητα κιόλας- με την κενότητα, το τίποτα, το Είναι, το αιώνιο, την απόλυτη γνώση, το άμορφο και το ένα.
Αυτοί οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν την ύπαρξη της συμπαντικής αιώνιας διάστασης και είναι κατά κάποιο τρόπο οι πρωτοπόροι της κβαντικής φυσικής, αφού πολύ πρόσφατα η κβαντική φυσική επιβεβαίωσε ότι στο υποατομικό επίπεδο όλα είναι ένα, δεν υπάρχουν διαχωρισμοί, όλα αλληλοσυνδέονται, τα σωματίδια εμφανίζονται από το κενό και ο παρατηρητής δημιουργεί το αντικείμενο της παρατήρησής του (για να αναφέρουμε μόνο κάποιες από τις βασικές αρχές της κβαντικής φυσικής).
Ο κλινικός ψυχολόγος Στίβεν Βολίνσκι, σε μια προσπάθειά του να συνδέσει την ανατολική σοφία με τη σύγχρονη ψυχολογία και την κβαντική φυσική, το 1985 δημιούργησε τον κλάδο της Κβαντικής Ψυχολογίας. Σύμφωνα με την Κβαντική Ψυχολογία φαίνεται ότι οι αρχαίες πνευματικές διδασκαλίες αποτέλεσαν τις πρώτες απόπειρες για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στο κβαντικό επίπεδο, εκεί όπου η ενέργεια -ή επίγνωση- είναι άμορφη, αιώνια, άπειρη, αναλλοίωτη και πανταχού παρούσα, χαρακτηριστικά που έχουν αποδοθεί και στον θεό από πολλές πνευματικές παραδόσεις.
Η ταύτιση μεταξύ επίγνωσης και σκέψης που δημιουργεί το "εγώ" δεν υφίσταται στο κβαντικό επίπεδο, γιατί απλούστατα η επίγνωση και η σκέψη δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Αυτό που συμβαίνει κατά τη δημιουργία των παροδικών "εγώ", είναι ότι χάνεται προσωρινά η ιδιότητα της επίγνωσης, επειδή η επίγνωση μορφοποιείται και μετατρέπεται σε σκέψη.
Ο Αϊνστάιν έλεγε ότι "η φύση της πραγματικότητας είναι η κενότητα και αυτά που αποκαλούμε αντικείμενα είναι απλώς συμπυκνωμένη κενότητα". Υπό αυτή την οπτική, οι σκέψεις είναι απλώς συμπυκνώσεις της επίγνωσης. Επίσης, αυτό που ονομάζουμε "αποταύτιση" δεν είναι ο διαχωρισμός της σκέψης από την επίγνωση, αλλά είναι η επιστροφή της σκέψης στην αρχική της μορφή που σηματοδοτεί την επανένωσή της με την πρωταρχική πηγή της. Και η επιστροφή αυτή γίνεται με τη συνειδητή παρατήρηση. (Η "επιστροφή στην πηγή" είναι άλλο ένα στοιχείο που συναντάμε σε πολλές πνευματικές παραδόσεις.)
Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε από τον μηχανισμό της ταύτισης (της δημιουργίας του "εγώ") και της αποταύτισης (της επιστροφής στην αιώνια πηγή της επίγνωσης), είναι η διάκριση της επίγνωσης από τα υπόλοιπα παροδικά "εγώ". Τα παροδικά "εγώ" είναι σαν αυτό που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου: "εγώ φοβάμαι", "εγώ κρίνω", "εγώ αισθάνομαι", "εγώ σκέφτομαι", "εγώ νιώθω καλά", "εγώ νιώθω χάλια", "εγώ είμαι καλός", "εγώ είμαι κακός", κ.τ.λ. Όλα αυτά εκφράζουν έναν εαυτό που δεν υπάρχει. Απ' την άλλη, η επίγνωση είναι αυτό που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε όλες αυτές τις εμπειρίες που εξελίσσονται στο παρόν: "εγώ έχω επίγνωση της τάδε εμπειρίας (σκέψης, συναισθήματος ή αίσθησης)".
Το να μάθουμε να αντιλαμβανόμαστε σωστά την πραγματικότητα αναγνωρίζοντας ότι δεν είμαστε μέσα σ' αυτά που μπορούμε να παρατηρήσουμε, μας βοηθάει να παραμένουμε συνειδητοί στο παρόν, να μην αναμιγνυόμαστε με τις εμπειρίες και να μη χάνουμε τον εαυτό μας μέσα σ' αυτές.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
