Για να ζούμε και να λειτουργούμε καλά πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που μας εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή υγιή και λειτουργική υπαρξιακή εμπειρία. Στον ψυχικό τομέα, αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε τους βασικότερους, αυτοί θα ήταν: η αγάπη, η κατανόηση, η αποδοχή, η ελεύθερη έκφραση και η συνειδητή βίωση του παρόντος.
1. Η αγάπη
Είναι πια αποδεδειγμένο και επιστημονικά ότι το να αγαπάμε και να νιώθουμε ότι μας αγαπούν κάνει καλό στην υγεία μας. Το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα και αυξάνεται η έκκριση των ορμονών της "ευτυχίας" (ενδορφίνες, ντοπαμίνη, κ.ά). Αυτό σημαίνει ότι η αγάπη αποτελεί βασικό δομικό και λειτουργικό στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης.
Αντίθετα, το μίσος, ο θυμός και άλλα αρνητικά συναισθήματα βλάπτουν την υγεία μας και δυσχεραίνουν τη λειτουργικότητά μας. Επίσης, την αγάπη δεν πρέπει να την μπερδεύουμε με τον ενθουσιασμό του έρωτα, ή με την προσκόλληση, την εξάρτηση και άλλου είδους ψυχικές καταστάσεις που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση εγωκεντρικών αναγκών.
2. Η κατανόηση
Όλα γίνονται πιο εύκολα όταν υπάρχει κατανόηση. Δεν κρίνουμε, δεν απογοητευόμαστε και δεν απορρίπτουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους. Η κατανόηση μειώνει την αντίσταση απέναντι στις εμπειρίες μας, καθώς μας βοηθάει να βλέπουμε τις σχέσεις μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος. Έτσι αποφεύγουμε τις προκαταλήψεις, τα βιαστικά συμπεράσματα, τις αυτόματες αντιδράσεις του προγραμματισμού μας και γινόμαστε πιο ανεκτικοί απέναντι σε άλλους ανθρώπους ή καταστάσεις.
Η κατανόηση δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας ή άλλου είδους. Η βάση της κατανόησης είναι να γνωρίζει κανείς ότι δεν πρέπει να ταυτίζει τον άνθρωπο με τη συμπεριφορά του, τις σκέψεις του ή τα συναισθήματά του. Και τα τρία αυτά αποτελούν μόνο τα συμπτώματα, δηλαδή τα αποτελέσματα, ενός μεγάλου αφανούς υποβάθρου που βρίσκεται από πίσω - ή αλλιώς, αποτελούν μόνο την κορυφή ενός μεγάλου παγόβουνου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου βρίσκεται κάτω από το νερό.
3. Η αποδοχή
Υπάρχουν καταστάσεις στη ζωή μας που μας δυσαρεστούν και όσο και αν προσπαθούμε να τις αλλάξουμε δεν γίνεται τίποτα. Σ' αυτές τις περιπτώσεις η αντίστασή μας απέναντι στην πραγματικότητα θα μας κάνει να υποφέρουμε. Η ηρεμία και η υγεία που συνοδεύουν την αποδοχή μιας κατάστασης, δηλώνει ότι είμαστε φτιαγμένοι για να αποδεχόμαστε και όχι για να αντιστεκόμαστε.
Στις περιπτώσεις όπου αποφασίζουμε να κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε μια κατάσταση, η απουσία της αίσθησης της ανεπάρκειας και του φόβου είναι οι βασικές προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν ότι οι πράξεις μας δεν θα υποκινούνται από εγωισμό και δεν θα δημιουργήσουν περαιτέρω προβλήματα.
4. Η ελεύθερη έκφραση
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το σώμα μας, μαζί με όλες τις λειτουργίες του, αποτελεί ένα σύστημα ενέργειας και ως τέτοιο έχει την ανάγκη να λειτουργεί χωρίς μπλοκαρίσματα. Στο ψυχικό επίπεδο η ελεύθερη ροή ενέργειας μεταφράζεται σε ελεύθερη έκφραση (συναισθηματικά, σωματικά, λεκτικά και συμπεριφορικά). Η καταπίεση αρρωσταίνει το σώμα. Επομένως, το σώμα αποτελεί ένα σύστημα που είναι φτιαγμένο για να εκφράζεται. Ακόμα και εκεί όπου υπάρχουν "αρνητικά" συναισθήματα, είναι καλύτερα να τα εκφράζουμε από το να τα καταπιέζουμε (όπως θα έκανε π.χ. κάποιος που καταπιέζει τη θλίψη για να διατηρήσει την κοινωνική εικόνα του "σκληρού" και "μη ευαίσθητου").
Σε καμία περίπτωση όμως, η δική μας έκφραση ή εκτόνωση δεν πρέπει να προκαλεί προβλήματα στους γύρω μας. Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η δική μας ανάγκη για την εκτόνωση των συναισθημάτων αφορά μόνο εμάς και δεν ωφελεί σε τίποτα να γίνεται κάποιος άλλος αποδέκτης αυτών των προϊόντων. Πρέπει να γίνουμε εμείς πιο συνειδητοί και να μάθουμε να αποδεχόμαστε τα ψυχικά φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα μας, και όχι να κατηγορούμε τους άλλους ή να περιμένουμε απ' τους άλλους να είναι διαφορετικοί από αυτό που είναι.
5. Η συνειδητή βίωση του παρόντος
Όταν αφήνουμε τον νου ανεξέλεγκτο δημιουργούνται προβλήματα. Φλυαρεί ασταμάτητα, παράγει συνεχώς σκέψεις που αφορούν είτε το παρελθόν, είτε το μέλλον, ενώ σπάνια είναι συγκεντρωμένος στο παρόν. Αν μάλιστα ο προγραμματισμός του εμπεριέχει πεποιθήσεις ανεπάρκειας και αυτοαπόρριψης, τότε οι σκέψεις θα είναι ιδιαίτερα αρνητικές, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων (σε ψυχικό, συναισθηματικό, συμπεριφορικό και σωματικό επίπεδο).
Ζώντας συνειδητά στο παρόν, εξασθενούμε τα νοητικά μοτίβα που έχουν την τάση να αναπαράγουν εικόνες, αναμνήσεις, λόγια και πεποιθήσεις από δυσάρεστες εμπειρίες του παρελθόντος. Για να το επιτύχουμε αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αισθήσεις μας και να στρέφουμε την προσοχή μας σ' αυτά που αισθανόμαστε και παρατηρούμε στο παρόν, χωρίς να τα κρίνουμε.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
