Στον θάνατο του πατέρα μου η μητέρα μου δεν υπέφερε ψυχολογικά. Το περίμενε και το ήξερε ότι θα πέθαινε ο άντρας της. Το είχε αποδεχτεί και γι' αυτό ήταν ήρεμη. Ώσπου μια μέρα ήρθε στο σπίτι ένας ξάδερφός της και μόλις την είδε τής είπε "αχ καημενούλα". Και αυτό ήταν αρκετό για να κάνει τη μητέρα μου να ξεσπάσει σε κλάματα.
Αν ο ξάδερφός της δεν είχε πει αυτή τη χαζομάρα, η μητέρα μου δεν θα έβαζε τα κλάματα. Αυτό που της είπε λειτούργησε σαν κοινωνική θρυαλλίδα, λες και ήταν υποχρεωμένη να κλάψει επειδή έχασε τον άντρα της. Αυτό το φαινόμενο το βλέπω πολύ συχνά. Ο προγραμματισμός του νου σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές προκαλεί στον κόσμο διάφορες συναισθηματικές αντιδράσεις.
Πάρτε ένα άλλο παράδειγμα: τον θυμό. Από πού προέρχεται ο θυμός; Υποθέστε ότι κάποιος σας αποκαλεί ηλίθιο. Ποια θα είναι η αντίδρασή σας; Οι περισσότεροι θα σκεφτείτε κάπως έτσι: "Δεν έχει κανένα δικαίωμα να με αποκαλεί ηλίθιο. Ποιος νομίζει ότι είναι; Δεν είμαι ηλίθιος". Και κάθε φορά που θυμάστε ότι σας αποκάλεσε ηλίθιο, του επιτρέπετε να σας αποκαλέσει ηλίθιο ακόμα μία φορά. Κάθε φορά που το ανακαλείτε στη μνήμη σας, εκείνος σας αποκαλεί για άλλη μία φορά ηλίθιο.
Γιατί το κάνουμε αυτό; Γιατί να μην μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας "εντάξει, με αποκάλεσε ηλίθιο" και να μην ξανασχοληθούμε με το θέμα; Αντ' αυτού, δημιουργούμε θυμό μέσα μας, ενώ δεν υπάρχει καμία τέτοια ανάγκη. Αν ακολουθήσουμε βήμα-βήμα την πορεία του θυμού, θα δούμε ακριβώς ότι προέρχεται από κάποιες συγκεκριμένες σκέψεις που κάναμε και μας αναστάτωσαν.
Ο θυμός είναι σαν την πυρκαγιά σ' ένα δάσος. Όλες οι πυρκαγιές ξεκινάνε από μία σπίθα. Και αυτή η σπίθα δημιουργεί αρχικά μια μικρή φωτιά, όχι ολόκληρη την πυρκαγιά. Αν την προλάβεις όσο είναι μικρή, μπορείς εύκολα να τη σβήσεις. Πολλές φορές όμως δεν την παρατηρούμε όσο είναι μικρή και την αντιλαμβανόμαστε όταν πια έχει μεγαλώσει πολύ.
Με την επίγνωσή μας μπορούμε να αντιληφθούμε τον θυμό μέσα μας όταν είναι στα πρώτα του στάδια. Δεν είναι τόσο δύσκολο να υπερβούμε αυτά τα συναισθήματα, όπως ο θυμός, ο φόβος ή το πένθος. Αν θέλουμε, μπορούμε να εξασκηθούμε σ' αυτό. Δεν χρειάζεται να αναπτύξουμε κάποια ισχυρή βούληση, αλλά τη δύναμη της σοφίας, δηλαδή να μάθουμε να βλέπουμε από πού προέρχονται όλα αυτά. Να δούμε τις αιτίες τους, την πορεία τους και να τα αντιμετωπίσουμε στα πρώτα τους στάδια.
Άλλοι νιώθουν πολύ έντονο φόβο ή παθαίνουν ακόμα και κρίσεις πανικού. Ο φόβος εμφανίζεται πολύ γρήγορα και αν ασχολούμαστε συνεχώς με το τι συμβαίνει έξω, δεν βλέπουμε αυτά που συμβαίνουν μέσα μας. Δεν παρατηρούμε καν πώς φουντώνουν αυτά τα συναισθήματα και πώς δυναμώνουν από τις σκέψεις που κάνουμε. Χτίζουμε την αρνητικότητα μέσα μας μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, μέχρι που μεγαλώνει πολύ και μετά την αντιλαμβανόμαστε.
*Από μαγνητοσκοπημένη ομιλία του Ajahn Brahm.
Μετάφραση: Νίκος Μπάτρας
Διαβάστε επίσης: