Στην πραγματικότητα, όταν οι περισσότεροι ακούν αυτή τη φράση, χωρίς να το καταλαβαίνουν, την ερμηνεύουν ως "μη φοβάσαι να εκφράζεις ελεύθερα τον προγραμματισμό σου". Ως εαυτό εννοούν όλα τα αυτοματοποιημένα μοτίβα σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών που έχουν διδαχθεί και υιοθετήσει ασυνείδητα κατά το παρελθόν.
Γιατί, τι άλλο μπορεί να εκφραστεί αυθόρμητα, όταν κάποιος δεν έχει μάθει να ξεχωρίζει τα προγραμματισμένα μοτίβα μέσα του από τη συνειδητή επίγνωση αυτών των μοτίβων; Αναγκαστικά, κάποιος που πείθεται ότι πρέπει "να είναι ο εαυτός του", αν παρακάμψει το στάδιο της συνειδητής αυτοπαρατήρησης, θα πέσει στην παγίδα τού να επαναλάβει τα παρελθοντικά μοτίβα, έχοντας μάλιστα την ψευδή εντύπωση ότι αυτή τη φορά εκφράζουν τη μοναδικότητά του.
Συνήθως τη φράση "να είσαι ο εαυτός σου" τη λέμε σε κάποιον που βλέπουμε να ταλαιπωρείται από μια ιδεατή εικόνα που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του. Τον προτρέπουμε δηλαδή να αφαιρέσει τα πρέπει, τους κανόνες και τις απαγορεύσεις που έχει υιοθετήσει ανεπίγνωστα και να επιλέξει ένα τρόπο έκφρασης που θα είναι πιο αυθόρμητος και λιγότερο εξαρτητικός. Η προτροπή όμως είναι ανώφελη, αν δεν τον συμβουλέψουμε να μάθει να παρατηρεί τις σκέψεις του (δηλαδή τα πρέπει, τους κανόνες και τις απαγορεύσεις), που δημιουργεί ο προγραμματισμένος -από το παρελθόν- νους του.
Φανταστείτε π.χ. να προτρέπετε έναν έφηβο "να είναι ο εαυτός του", δηλαδή να εκφράζεται "όπως του 'ρχεται", χωρίς να τον νοιάζει τι θα σκεφτούν ή τι θα πουν οι άλλοι. Εκτός από το ότι είναι αδύνατο να το κάνει επειδή καραδοκεί ο φόβος της απόρριψης και το ένστικτο του ανήκειν, με την πρώτη ευκαιρία που θα έχει για να εκφραστεί ελεύθερα, κατά πάσα πιθανότητα θα επαναλάβει, χωρίς να το συνειδητοποιήσει, λόγια, συμπεριφορές ή αντιδράσεις που έχει υιοθετήσει από κάποιον άλλο (από τους γονείς του, κάποιο φίλο του, κάποιο χαρακτήρα μιας ταινίας, κ.ο.κ).
Το να είσαι ο εαυτός σου δεν σημαίνει να εκφράζεις ό,τι σου 'ρχεται, όπως σου 'ρχεται, γιατί, όπως είπαμε, κατά πάσα πιθανότητα θα εκφράσεις κάτι από το παρελθόν σου χωρίς καν να το καταλάβεις. Οι πεποιθήσεις, όπως αναπτύχθηκαν σύμφωνα με την ανατροφή, την παιδεία και τα κοινωνικά πρότυπα, θα είναι αυτές που θα διαμορφώσουν την έκφραση του υποτιθέμενου γνήσιου εαυτού. Το να διαμορφώνεις την ταυτότητά σου μέσα από σκέψεις, λόγια και συμπεριφορές που έχεις επενδύσει με το μανδύα του μοναδικού, μαζί με μια δόση υπερηφάνιας, επαναστατικότητας και δικαιωματισμού, δεν σε κάνει να είσαι ο εαυτός σου.
Ο εαυτός σου είσαι, όχι όταν επαναλαμβάνεις τον προγραμματισμό σου, αλλά όταν ζεις συνειδητά, έχοντας επίγνωση, μεταξύ άλλων, και των παρελθοντικών μοτίβων που αναπόφευκτα δρουν μέσα σου. Τότε δίνεις τη δυνατότητα στον γνήσιο χαρακτήρα σου να εκφραστεί ελεύθερα, χωρίς τους φόβους και τις πεποιθήσεις ανεπάρκειας να σε ωθούν να υπηρετήσεις κάποια ιδεατή εικόνα. Τότε εκφράζεσαι ελεύθερα ως η ζωή που είσαι, μέσα από αυτή τη μορφή που πήρες για μερικά χρόνια.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
