Η απεξάρτηση από το παρελθόν

Κάθε ψυχοθεραπεία είναι στην ουσία μια θεραπεία αναγνώρισης και απεξάρτησης από πεποιθήσεις, μοτίβα σκέψεων και συμπεριφορών που είχαν αναπτυχθεί ανεπίγνωστα στο παρελθόν. 

Έστω ότι κάποιος έχει την ανάγκη να τραβάει την προσοχή των άλλων, να βλέπει τους άλλους να τον κοιτούν, να τους κάνει να ασχολούνται μαζί του, κ.τ.λ. Οι αιτίες αυτών των συμπεριφορών δεν μας ενδιαφέρουν πολύ και δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Κατά πάσα πιθανότητα σχετίζονται με την ανατροφή και την παιδική ηλικία αυτού του ανθρώπου, όπου η προσοχή μέσα απ' την αλληλεπίδραση με τα σημαντικά -γι' αυτόν- πρόσωπα, έπαιζε μεγάλο ρόλο.

Αν για αρκετά χρόνια έψαχνε την ασφάλεια και την αξία του στην αναγνώριση ή τον θαυμασμό των άλλων, σημαίνει ότι αυτό το πακέτο σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών, έχει θραφεί από την πίστη του ότι αυτή η στάση ζωής επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα (δηλαδή τη μείωση του φόβου και του άγχους, και την αύξηση της ασφάλειας και της αξίας του).

Η απεξάρτηση από αυτές τις σκέψεις είναι παρόμοια με την απεξάρτηση από τις ναρκωτικές ουσίες. Δεν είναι λιγότερο εύκολη, ούτε λιγότερο πολύπλοκη. Για να σταματήσει κάποιος να εξαρτάται από την προσοχή που του δίνουν οι άλλοι, πρέπει να κόψει αυτή τη συνήθεια. Να σταματήσει να θρέφει τα παρελθοντικά μοτίβα και να αντικαταστήσει την πεποίθηση "η αξία μου εξαρτάται από την προσοχή των άλλων" με μια νέα πεποίθηση που θα λέει "η αξία μου είναι δεδομένη" ή, ακόμα καλύτερα, "δεν τίθεται καθόλου θέμα αξίας". 

Η απεξάρτηση απ' το παρελθόν μπορεί να ξεκινήσει μόνο με την αναγνώριση της τροφοδοτικής διαδικασίας και του αντικειμένου της (εν προκειμένω την προσοχή των άλλων). Μόνο με την αναγνώριση μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία διόρθωσης του νου και της αίσθησης του εαυτού. Η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί είναι η εξής: τι είναι αυτό που με κρατάει τόσα χρόνια στην ασυνείδητη κατάσταση; Ποιος φόβος κρύβεται από πίσω; Στην περίπτωση της ανάγκης για προσοχή, ο φόβος δεν είναι άλλος από το φόβο της αναξιότητας, της παραμέλησης και της ασημαντότητας. 

Μόλις προσδιοριστεί τι είναι αυτό από το οποίο θέλει κάποιος να απαλλαγεί για να νιώθει άξιος και ασφαλής, μπορεί να προσδιορίσει ποια θα είναι η νέα τροφοδοτική του πηγή. Και αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτό που είναι πάντα παρόν στη ζωή του: την επίγνωση. Έτσι, το κέντρο της αξίας θα μεταφερθεί από το "δέχομαι την προσοχή των άλλων, άρα είμαι ασφαλής και αξίζω", στο "έχω επίγνωση αυτών των μοτίβων που έρχονται από τον προγραμματισμό μου".

Τα παρελθοντικά μοτίβα δεν μπορούν να συνεχίσουν να συντηρούνται αν αφαιρεθεί από αυτά η κύρια τροφοδοτική τους πηγή, που είμαστε εμείς. Και τι είμαστε εμείς; Τι είναι αυτό το "εγώ" που λέμε και γνωρίζουμε όλοι βιωματικά; Είμαστε αυτό που γνωρίζει τον προγραμματισμό και που μπορεί να γνωρίσει και τον εαυτό του. Με το χρόνο, αντικαθίστανται τα παλιά μοτίβα σκέψεων που θρέφονταν ασυνείδητα, με μια καινούρια πηγή άντλησης αξίας και ασφάλειας, που είναι η πραγματικότητα, δηλαδή το παρόν, χωρίς να το ερμηνεύει ή να το κρίνει ο νους.

Οι Ινδιάνοι έχουν μια ωραία παροιμία που αγγίζει τον πυρήνα κάθε ψυχοθεραπείας: "Όλοι έχουμε μέσα μας δύο λύκους. Έναν καλό και έναν κακό. Αυτός που θα επικρατήσει είναι αυτός που θα θρέψουμε." Ο "καλός" λύκος είναι η συνειδητή ζωή με αυτογνωσία και ο "κακός" λύκος είναι η ασυνείδητη ζωή που διαμορφώνεται από την άγνοια και την ταύτιση με τον νου. Ο τρόπος που ζούμε είναι τελικά το αποτέλεσμα της επιλογής που αφορά το τι θρέφουμε με την προσοχή μας και τον εαυτό μας.

Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com

Διαβάστε επίσης:

➡️ Πώς να ανακόψουμε τις αυτόματες αντιδράσεις του προγραμματισμού μας

➡️ Οι 7 τρόποι σκέψης που μειώνουν δραματικά την αυτοπεποίθησή μας

➡️ Η αποδοχή του παρόντος είναι το πρώτο βήμα για ένα καλύτερο μέλλον